آرشیو یکشنبه ۲۸ امرداد ۱۳۹۷، شماره ۶۸۵۶
سیاسی
۳
یادداشت

کودتای 28 مرداد و خطای استراتژیک ترامپ!

غلامعلی دهقان ( فعال سیاسی)

مهم ترین درس حوادث تاریخی عبرت آموزی از آنها برای آینده است. موضوعی که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. برای مثال قضیه کودتای28مرداد1332 هم می تواند عبرت آموز برای سیاستمداران داخلی باشد و هم خارجی اگر گوش شنوایی باشد. بیش ازاین درمواردی از عبرت های آن برای داخلی ها گفته شده است.

1- با رای آوری آیزنهاور درآبان1331شاهد چرخش شدیدی درسیاست خارجی امریکا علیه مصدق بودیم. تقارن به قدرت رسیدن چرچیل درانگلیس وآیزنهاور در امریکا نشانی از همگرایی محافظه کاران انگلیسی و جمهوریخواهان امریکایی علیه نهضت ملی شدن نفت ایران بود که خروجی آن وقوع کودتای28مردادسال1332وعزل مصدق بود.

2-موفقیت امریکا درشکست ملی شدن نفت ایران وسرنگونی مصدق گرچه درکوتاه مدت و میان مدت منافع آنان را ازجمله شراکت دراستخراج نفت ایران با مشارکت40درصدی7خواهران نفتی امریکا تامین کرد و از سویی سبب شد تا تب ملی شدن نفت به دیگرکشورهای نفتی منطقه سرایت نکند، اما در درازمدت یک خطای استراتژیک بود.

3-حضور25ساله امریکا در ایران و حمایت تام وتمام ازپهلوی دوم سرانجام با انقلاب توده ها روبه رو و شعار بعد از شاه نوبت امریکا است، سرانجامی بهتر از اشغال سفارت امریکا نداشت.

4- اگر امریکایی ها در قضیه نفت عاقلانه عمل می کردند و در سقوط دولت مصدق که پایگاه قابل توجهی درمیان مردم داشت مشارکت نمی کردند و به آینده می اندیشیدند هرگزخود را با وضعیت چهاردهه اخیر روبه رو نمی دیدند. تعجیل درسرنگونی یک دولت ملی وخواهان یک نظام وابسته سبب شد تا سالیانی بعد و پس از وقوع انقلاب جایگاه خود را درایران ازدست داده و درمنطقه از موقعیت لرزانی برخوردارشوند.

5- ظاهرا قرار نیست از تاریخ درسی گرفته شود. ترامپ همان راهی را می رود که آیزنهاور رفت. تصمیم ترامپ نسبت به ایران فقط کدورت ها را بیشتر و خشم انقلابی ایرانیان را بیشترمی کند. ترامپ هم ممکن است درکوتاه مدت ازمزایای برخورد با ایران همانند بخشش های بن سلمان و تعریف های نتانیاهو برخوردار باشد اما قطعا با خطای استراتژیک خود اشتباه دیگری را دربرابرایران تکرار می کند. ای کاش پیام فرجام کودتای 28مرداد 1332 را ترامپ درک کند. ایرانی پا برجا است.