آرشیو دوشنبه ۲۶‌شهریور ۱۳۹۷، شماره ۵۲۰۴
سلامت
۱۴
نسخه

بلوغ دختران و دغدغه والدین

دکتر رضا کریمی

دخترها به طور معمول در 9 تا 11 سالگی، اولین علامت های بلوغ را تجربه می کنند. علامت شروع بلوغ، رشد اولیه سینه هاست و به طور متوسط دو تا سه سال بعد از شروع بلوغ، عادت ماهیانه آغاز می شود. جالب این است که مادران و گاهی هم پدرها به جای این که از این شرایط که دخترشان در حال تبدیل شدن به یک خانم بالغ است خوشحال باشند، بیشتر نگران و مضطرب می شوند. از طرفی متاسفانه به غلط در جامعه این اشتباه رایج شده است که بلوغ یعنی اتمام سریع رشد قد و والدین نگران هستند که دخترشان کوتاه قد شود.

بلوغ مجموعه ای از فرآیندهای مغزی و هورمونی را شامل می شود که طی آن یک کودک دچار تغییرات جسمی و روحی می شود و به دوران نوجوانی پا می گذارد. در یک دختر طبیعی این تغییرات ممکن است در ده یا 11 سالگی شروع شود، ولی در برخی در هشت سالگی و در گروهی حتی تا 13 سالگی این تغییرات آغاز می شود. زمانی که شروع بلوغ قبل از هشت سالگی باشد به آن بلوغ زودرس می گوییم.

در دختران ایرانی معمولا اولین نشانه بلوغ، به طور متوسط در سن حدود ده تا 5/10 سالگی رخ می دهد. وقوع اولین خونریزی ماهیانه معمولا آخرین نشانه شروع بلوغ است که حدود 12.5 سالگی رخ می دهد.

در مورد رشد قدی که نگرانی مهم والدین است نیز باید دانست تا دو سال بعد از شروع عادت ماهیانه درجاتی از رشد قدی ادامه می یابد که البته در هر کودکی با دیگری متفاوت است و برای اطمینان می توان زیرنظر پزشک آن را بررسی کرد.

در مواردی، دختران کمی زودتر از معمول بلوغشان شروع می شود. یعنی همان گونه که قبلا گفته شد، علائم شروع بلوغ قبل از هشت سالگی دیده می شود که همان رشد اولیه پستان است.

در این موارد اولین کاری که پزشک فوق تخصص غدد کودکان انجام می دهد این است که بررسی می کند آیا بلوغ زودرس در این دختر ممکن است براثر بیماری بخصوص بیماری های غده هیپوفیز باشد یا به صورت سرشتی و ژنتیکی است. نکته این است که فقط در این نوع بیماری هاست که ما بعد از تشخیص اقدام به تزریق داروهایی می کنیم که بلوغ را به تاخیر می اندازد. داروهایی که برای توقف بلوغ استفاده می شود با تاثیر روی مغز و هیپوفیز موجب توقف تولید هورمون هایی می شود که روند بلوغ را آغاز و ادامه می دهد. واضح است که چنین داروهایی بی عارضه نیستند و نباید برای دختران سالم با بلوغ طبیعی استفاده شوند.