آرشیو پنج‌شنبه ۱۹ مهر ۱۳۹۷، شماره ۲۲۰۲۳
معارف
۶
پرسش و پاسخ

تمیز حق از باطل

پرسش:

براساس آموزه های وحیانی چگونه می توان حق را از باطل تمیز داد و شاخص آن کدام است؟

پاسخ:

قرآن کریم در سوره آل عمران آیه 4 می فرماید:

«من قبل هدی للناس و انزل الفرقان ان الذین کفروا بآیات الله لهم عذاب شدید و الله عزیز ذوانتقام»

او پیش از این (تورات و انجیل را) برای هدایت مردم (فرو فرستاد) و اینک فرقان را (که وسیله تمیز حق از باطل است) نازل کرد، البته برای کسانی که به آیات الهی کفر ورزند، عذاب شدیدی است و خداوند شکست ناپذیر صاحب انتقام است.

در این آیه شریفه نکاتی وجود دارد که به شرح زیر مطرح می گردد:

یکی از نام های قرآن، فرقان است. فرقان، یعنی آنچه مایه افتراق، جدایی و فرق گذاشتن است. از آنجا که راه تشخیص حق از باطل، در همه امور، قرآن می باشد، لذا به آن فرقان گفته شده است.

عذاب شدید مخصوص آخرت نیست. دراین آیه نفرموده که عذاب کفار مربوط به آخرت است، زیرا گاهی سرگرمی و حرص بر اندوختن مال و غفلت از خداوند و معنویات خود عذاب است. در آیه 85 سوره توبه می فرماید: خداوند به گروهی مال و اولاد می دهد تا بدان ها عذابشان کند.

امام صادق علیه السلام درباره «انزل الفرقان» فرمودند: هر امر محکم، فرقان است و کتاب در «انزل الکتاب»، مجموع قرآن است. [تفسیر عیاشی، ج1، ص 162] همچنین در این آیه شریفه پیام هایی وجود دارد که به شرح زیر ارائه می گردد:

1- هدایت مردم، یک سنت همیشگی الهی بوده است. «من قبل»

2- مخاطب کتب آسمانی، عموم مردم هستند، نه قبیله و نژاد خاص. «للناس»

3- قرآن، وسیله شناخت حق از باطل است. «و انزل الفرقان»

4- هر کجا میان سلیقه ها، افکار و عقاید به هر نحو دچار تحیر شدیم، حرف آخر از آن قرآن است. (حتی اگر درمیان روایات نیز دچار حیرت شدیم، باید به حدیثی توجه کنیم که مطابق با قرآن باشد.) «الفرقان»

5- بعد از نزول آن همه کتاب و اسباب هدایت، جزای شخص لجوج عذاب شدید است. «عذاب شدید»

6- عذاب الهی، پس از اتمام حجت بر مردم است. «هدی للناس… الذین کفروا… لهم عذاب شدید.»

7- این آیه مایه دلگرمی و تسلیت خاطر پیامبر و مومنان است که خداوند به حساب کفار سرسخت می رسد. «عزیز ذوانتقام»

8- سرچشمه کیفر و انتقام او، عملکرد ماست، وگرنه او عزیزی است که هیچ کمبودی ندارد. «عزیز ذوانتقام»

9- کفر مردم در خداوند اثری ندارد. «کفروا، والله عزیز.»