آرشیو چهارشنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۷، شماره ۵۲۲۸
زندگی: دانش
۱۵
دانش فضایی

به دنبال بروز نقص فنی

فضانوردان سایوز جان سالم به در بردند!

محمدرضا رضایی

پنجشنبه 19 مهر 97، دو فضانورد روسی و آمریکایی سوار بر فضاپیمای سایوز ام.س.10 از پایگاه فضایی بایکانور قزاقستان رهسپار فضا شدند. براساس برنامه قرار بود آنها حدود شش ساعت بعد به ایستگاه فضایی بین المللی در ارتفاع 400کیلومتری از زمین ملحق شده و اقامتی شش ماهه را در این ایستگاه آغاز کنند.

پرتاب بخوبی انجام شد و مراحل اول و دوم پرتابگر با موفقیت عمل کرده و فضاپیمای سایوز را تا ارتفاع 145 کیلومتری بالا برد. پس از آن لازم بود مرحله سوم پرتابگر روشن شود تا فضاپیما را در مدار اولیه خود به دور زمین قرار دهد. اما فضانوردان و مرکز فرماندهی در زمین متوجه بروز نقص فنی در پرتابگر سایوز شدند و در این شرایط ادامه ماموریت می توانست به قیمت جان فضانوردان تمام شود.

در آن لحظه مرکز فرماندهی ماموریت در زمین به الکسی اووچینین، فرمانده روسی سایوز دستور داد تا فرودی اضطراری به زمین داشته باشند. فضانوردان بلافاصله دست به کار شده و فضاپیمای سایوز را از سر پرتابگر جدا کردند. سایوز خود شامل سه بخش جداگانه است: واحد تجهیزات، بازگشت و مداری. در این مرحله باید واحد بازگشت از دو بخش دیگر جدا شده تا فضانوردان در مسیر فرود به زمین قرار بگیرند.

در فرودهای عادی سایوز، فضانوردان آن شتابی در حدود 3 جی (یعنی سه برابر شتاب جاذبه زمین) را تحمل می کنند. اما در فرود اضطراری که اخیرا سایوز داشت، فضانوردان آن به دلیل غیرعادی بودن مسیر بازگشت به زمین، شتابی در حدود 7 جی را تحمل کردند. برای تصور بهتر شرایط چنین شتابی باید بگوییم شتابی که شما هنگام برخاستن و فرود یک هواپیمای مسافربری تحمل می کنید، حدود 2/1 تا 5/1 جی است که معمولا باعث بسته شدن موقت گوش ها و چسبیدن شما به پشتی صندلی می شود.

خوشبختانه فضانوردان از قبل برای تحمل چنین فشارهایی آموزش هایی را طی می کنند و براحتی از پس این شرایط برمی آیند. سایوز ام.اس-10 در نهایت حدود 33 دقیقه پس از پرتاب در 500کیلومتری پایگاه فضایی بایکانور قزاقستان به زمین نشست و فضانوردان آن در صحت کامل بودند.

پیش از این نیز در سال 1362/ 1983 اتفاق مشابهی برای فضانوردان سایوز تی-10 رخ داد و دو فضانورد آن با شتاب 17 جی مجبور به فرود اضطراری در زمین شدند.