آرشیو شنبه ۵ آبان ۱۳۹۷، شماره ۴۲۱۸
صفحه آخر
۱۶
شکایت به دوستان

ترجمه های گوگلی آفت کتاب خوانی

نیوشا طبیبی گیلانی

بی اغراق بسیاری از کتاب های ترجمه شده سال های اخیر، متونی سخت خوان یا نچسب و بی ربط هستند. شوق نشر کتاب سبب شده تا مترجمین محترم بی اعتنا به ظرفیت های دانش زبان و ادبیات خود دست به ترجمه متون می برند تا کارنامه خود را رنگین و مقادیری کاغذ را حرام کنند. صرف دانستن یک زبان برای ترجمه کردن یک متن ابدا کافی نیست و مترجم باید فهمی کامل از زبان مبدا و احاطه ای کامل بر زبان مقصد و اطلاعات پایه ای از موضوع ترجمه داشته باشد.

غیر از این، آشفته بازاری برپا می شود که نمونه های فراوانش را می بینیم. البته نقش مترجم گوگل در این میان را نباید نادیده گرفت. چند سال پیش ترجمه کتابی از دو نفر (که در عرصه های مختلف فرهنگی از جمله ترجمه بسیار پرکار و مشهور هستند) منتشر شد. موضوع کتاب سفر یک خانواده امریکایی به ایران برای یافتن دوست و پیشکار قدیمی شان بود. با تاسف فراوان کل کتاب با مترجم گوگل یا نرم افزاری مشابه ترجمه شده و ناشر به اعتبار نام آن دو نفر حتی نیازی به سپردن کار به ویراستار ندیده بود. نتیجه را می توانید حدس بزنید: کتابی پر از غلط با عباراتی به کل نامفهوم که فقط برای افزایش رقم تولید، منتشر شده و به کار دیگری نمی آید.

بعض برگردان های فارسی سبب شده اند که کتاب های مهمی برای همیشه از دسترس خوانندگان فارسی زبان خارج شوند و دیگر مورد استقبال قرار نگیرند. یعنی ترجمه چنان بلایی سر متن ارزشمند اصلی آورده که تا مدت ها خوانندگان رغبتی به خواندن آن ندارند.

سلبریتی ها هم به کمک نرم افزارهای ترجمه، پای شان به این بازار باز شده است. ستاره های تلویزیون و سینما که در عرصه های مختلف ذوق آزمایی می کنند، این بخش را هم بی نصیب نگذاشته و البته که در این زمینه هم توفیقی به دست نیاورده و زحمت به دیگران داده اند.

در پایان از نویسندگان بزرگی که آثارشان نثر فارسی و فن ترجمه را اعتلا بخشیدند و مردم را به خواندن آثار خوب و پاکیزه تشویق کردند، یاد کنم. استادان نجف دریابندری، محمود اعتمادزاده، احمد آرام، محمد قاضی، حسن کامشاد، صالح حسینی، رضا سیدحسینی و بسیاری دیگر از فرهیختگان ایران زمین.