آرشیو پنجشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۷، شماره ۷۰۲۲
ایران جمعه: زندگی و فرهنگ
۹
برعکس

جنسیت زدایی از خانه

رضا جمیلی

نوروز را می توان با قطاری از تصویرها به یاد آورد، با رنگ سبز و شادابی اش، با جوانه های نشسته در گلدان ها، با لباس های نویی که مشتاق تن خوردن اند، با آجیل، شیرینی، نقل، ماهی قرمز، دیدوبازدید و گپ وگفت های نیمه شبان و... اما وقتی پای تکاندن خانه و غباررویی از اثاثیه و در و دیوار آن در میان باشد، نوروز یعنی جنسیت زدایی از کار در خانه ها، یعنی کندن برچسب زنانه بودن خانه داری و پله گذاشتن و آستین بالا کشیدن برای مشارکت در امری که در طول سال به ناحق و به خطا «زنانه» انگاشته شده است. نوروز یعنی راه دادن به مفهوم مشارکت و هم خانگی به جای خانه داری و خانه سالاری! نوروز از این منظر، بازه موقت پس راندن کلیشه های فاصله اندازی است که خانه را و شرکت در امورات آن را به جنسیت ساکنان آن گره زده است.

نوروز یعنی تصویری چنین؛ مردی ایستاده بر پله، همسری که دستور به تمیزی می دهد و کودکی که خود را در یکی از شادترین روزها و تجربه های کودکی اش، با هرچیزی که از نگاه و نظارت پدر و مادرش دور مانده، سرگرم می کند. نوروز خانه را، زوایا و گوشه ها و نهان و آشکارش را می ریزد وسط رابطه ساکنانش و نمی گذارد حداقل برای چند روز، کسی نقش کلیشه ای اش را نسبت به مفهوم خانه، بازی کند. نوروز نقش شکن فضای خانه های ایرانی است؛ حالا هرچقدر کوتاه.