بیماری های متعددی می توانند موجب درد و تورم مفاصل شوند که اکثر این موارد بیماری های مزمن روماتولوژیک هستند ولی موارد حادی نیز از این عارضه وجود دارند که بیمار هیچ سابقه ای از علائم بالینی مشابه در گذشته نداشته است و در عرض چند ساعت دچار درد و تورم یا التهاب در یکی از مفاصل خود می شود. یکی از خطرناک ترین علل درد، تورم و التهاب حاد در مفاصل، آرتریت های عفونی است که مفصل بیمار- معمولا مفاصل بزرگ مانند زانو - دچار درد، قرمزی، تورم، محدودیت در حرکت و گرم شدن می شود و در صورت

درمان نشدن موجب تخریب بازگشت ناپذیر غضروف مفصل و حتی ورود عامل عفونت زا به گردش خون بیمار و وخیم شدن وضعیت بالینی وی خواهد شد. علل متعددی برای این عارضه محتمل است که از جمله می توان به ضعف سیستم ایمنی بدن مثلا در افراد دیابتی، تزریق کورتون در مفصل، وجود بیماری های زمینه ای التهاب مفاصل، ضربه، گزش حشرات یا حیوانات و زخم در محل مفصل در چند روز گذشته یا سابقه جراحی اخیر در این ناحیه اشاره کرد.

با مراجعه بیمار به مراکز اورژانس بیمارستانی بعد از اخذ شرح حال و معاینه و احتمالا انجام آزمایش های پایه، اقدام به نمونه گیری از مایع مفصلی می شود و ادامه درمان براساس جواب آزمایش نمونه ارسال شده صورت می گیرد. همان طور که گفته شد تزریق دارو در مفصل

به خصوص در شرایط غیراستریل و توسط افراد غیرمتخصص یکی از عوامل ایجاد عفونت های مفصل است که حتی ممکن است علائم طی چند هفته بعد مشخص و منجر به بستری بیمار شود.

فقط عوامل عفونی موجب التهاب حاد مفاصل نمی شوند، بیماری های دیگری مانند نقرس نیز موجب ایجاد علائم مشابه می شوند. در نقرس معمولا شروع علائم در مفصل انگشت شست پای بیمار است، اگرچه سایر مفاصل نیز می توانند در شروع بیماری درگیر شوند. نقرس نیز بیماری مخربی برای مفاصل است و درمان نشدن و رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب بیماران نقرسی مثلا استفاده بیش از اندازه گوشت قرمز در وعده های غذایی موجب شعله ور شدن بیماری می شود.