آرشیو دو‌شنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸، شماره ۵۳۶۴
زندگی: سلامت
۱۴
الو اورژانس

ردپای ضعف و بی حالی در سالخوردگی

دکتر سید میثم یکه سادات

ضعف و بی حالی علت عمده مراجعات اورژانس بیمارستانی در افراد سالخورده است. این وضعیت بالینی بیماران می تواند تظاهر پایانی تعداد زیادی از بیماری هایی که وجه اشتراکی با یکدیگر ندارند، باشد؛ مثلا از یک عفونت ادراری یا ریوی گرفته تا خونریزی مخفی گوارشی یا علل قلبی مثل نارسایی قلب. گرچه شکایت بیمار و همراهان فقط ضعف و بی حالی است، ولی علائم دیگری که شاید از دید همراهان و حتی خود بیمار دور مانده است، می تواند در تشخیص علت بیماری کمک کننده باشد. مثلا بی حالی همراه تورم اندام ها و کاهش حجم ادرار می تواند علائمی از نارسایی کلیه باشد یا در بیماری که اخیرا دارویی برای وی تجویز شده است مصرف نامناسب دوز دارو عامل ضعف و بی حالی باشد.

متاسفانه بیماران سالخورده ای که تنها زندگی می کنند و مراقب مناسبی ندارند یا در خانه سالمندان زندگی می کنند شرح حال خوبی از وضعیت چند روز گذشته آنها در دسترس نیست و این می تواند در تشخیص بیماران اختلال ایجاد کند. این گونه بیماران معمولا تغذیه مناسب ندارند و گاهی بعد از چند روز از شروع علائم به مراکز درمانی ارجاع می شوند. مراجعانی که ضعف و بی حالی آنها با علائم حیاتی طبیعی همراه است مثلا فشار خون و تعداد ضربان قلب مناسبی دارند، فرصت انجام آزمایش های مورد نیاز وجود دارد و می توان بر اساس آنها به تشخیص مناسبی دست یافت، ولی زمانی که بیمار علائم حیاتی طبیعی ندارد باید در کنار بررسی پاراکلینیک و آزمایش ها، درمان را براساس علل محتمل با بررسی وضعیت بالینی بیمار و معاینات و شرح حال وی آغاز کرد و این همان کاری است که همکاران من شبانه روز در اورژانس به خوبی انجام می دهند .

یکی از خطرناک ترین اقدامات دلسوزانه همراهان بیماران سالخورده، زمانی که با ضعف و بی حالی مفرط وی مواجه می شوند این است که در بیماری که توان بلعیدن ندارد سعی در خوراندن مواد غذایی می کنند. در این حالت نه تنها مشکلی برطرف نمی شود، بلکه با انتقال مواد غذایی به داخل ریه، عفونت ناشی از این وضعیت هم به مجموعه مشکلات بیمار اضافه می شود. یا درمان های دارویی خودسرانه به عنوان داروهای تقویتی که فقط زمان را برای تشخیص و درمان بیمارانی- که حتی دقایق ممکن است برای آنها اهمیت داشته باشد- به تعویق می اندازد. توصیه ما مراقبت مناسب از سالمندان و انجام آزمایش های غربالگری و دوره ای مربوط به آنها برای پیشگیری از بیماری ها و مراجعه به موقع به مراکز درمانی در صورت بروز علائم خطری است که در این یادداشت شرح داده شد.