صوم به فتح اول، در لفظ به معنی باز ایستادن از خوردن و روزه داشتن است و در شرع عبارت از امساک مخصوص و آن امساک از اکل و شرب و جماع است از صبح تا مغرب با نیت خاص. در معنای رمضان نیز آمده است که اگر اشتقاق آن از «رمضا» باشد آن سنگ گرم باشد که هر چه بر آن نهند بسوزد و اگر از «رمض» باشد باران است که به هر چه رسد آن را بشوید. پس روزه ماه مبارک، امساک از خوردن و آشامیدن و شهوت است در زمان و با شرایط و احکام خاص که گناهان را بسوزاند و بعد به باران رحمت و فیض الهی بشوید و پاک کند. بر اینکه ظاهر روزه است آثاری مترتب می شود؛ از جمله ادعای برخی اطبا بر سلامتی جسم و جان و درک رنج گرسنگان، تشنگان و نیازمندان.