شرق: گایاتری چاکراورتی اسپیواک یکی از نویسندگان و منتقدان مهم ادبی و فرهنگی معاصر است که اگرچه شهرتی جهانی دارد، اما تا چند سال پیش در ایران شناخت چندانی از او وجود نداشت تا اینکه در سال 1392 کتابی از استفان مورتون با ترجمه نجمه قابلی در نشر بیدگل منتشر شد که به آرای اسپیواک اختصاص داشت. اندیشه اسپیواک در نقطه تلاقی مارکسیسم، فمینیسم، واسازی و نظریه پسااستعماری قرار دارد و نظریات او خاصه در حوزه ادبیات تطبیقی، اهمیت زیادی دارد. به تازگی کتابی با عنوان «نظریه در حاشیه» با ترجمه پیمان خان محمدی در نشر بان منتشر شده که شامل دو مقاله از اسپیواک با این عناوین است: «متن هایی از سه زن و نقدی بر امپریالیسم» و «نظریه در حاشیه: دشمن کوتزی با خوانش رابینسون کروزو/ رکسانای دفو». این دو مقاله که توسط مترجم برای انتشار در این کتاب انتخاب شده اند، هر دو هم به صورت مستقل و هم با ویرایشی مجدد در کتاب «نقد عقل پسااستعماری» به چاپ رسیده اند. مترجم کتاب در بخشی از مقدمه کوتاهش درباره این دو مقاله نوشته: «هر دو متن با مصالح مستقیم ادبی و دغدغه های مشخص سیاسی درگیرند و رابطه میان استعمار و امپریالیسم با ادبیات را بررسی می کنند. اسپیواک به دشوارنویسی شهرت دارد، همان طور که خودش بارها اذعان کرده است، نثر ساده گول زننده است، اما سبک نگارش این دو مقاله دشواری خاص نثر اسپیواک را دارند». آن طور که مترجم نیز در مقدمه اش اشاره کرده، برای اسپیواک نقد ادبی به عنوان «پتانسیلی برای تصور بدیلی در مقابل عقلانی سازی اقتصادی جهان» مطرح است و دو مقاله ترجمه شده در این کتاب نیز در پی دستیابی به چنین بدیلی هستند. در هر دو متن، اسپیواک به متون ادبی مربوط به دوران اوج گیری استعمار بریتانیای کبیر و بازنویسی آنها از سوی نویسندگان پسااستعماری توجه کرده است. در بخشی از ابتدای مقاله اول کتاب می خوانیم: «مطالعه ادبیات قرن نوزدهم بریتانیا بدون به یادداشتن این نکته ممکن نخواهد بود که امپریالیسم، که رسالت اجتماعی انگلستان انگاشته می شود، بخش عمده ای از بازنمایی فرهنگی انگلستان به انگلیسی ها بود. بنابراین نقش ادبیات را نباید در تولید بازنمایی فرهنگی نادیده گرفت. این دو واقعیت آشکار همچنان در خوانش ادبیات قرن نوزدهم بریتانیایی نادیده انگاشته می شوند. خود این گواهی است بر توفیق مستمر پروسه امپریالیستی، که با شکل های مدرن تری جایگزین شده و اشاعه یافته است. اگر این واقعیت ها، نه تنها در مطالعه ادبیات بریتانیا بلکه در مطالعه ادبیات فرهنگ های اروپایی استعمارگر دوران طلایی امپریالیسم به یاد سپرده می شدند، می توانستیم روایتی در تاریخ ادبیات از به جهان درآوردن کشورهایی به دست دهیم که اکنون جهان سوم نامیده می شوند». در این مقاله اسپیواک مشخصا به «جین ایر» که به نوعی «متن آیینی فمینیستی» است، توجه کرده است. در پایان کتاب گفت وگویی با اسپیواک به عنوان ضمیمه منتشر شده است که در آن می توان تا حدودی با اندیشه های او آشنا شد.

«مارسل دوشان: هم صحبتی در عصر» عنوان کتابی است از کالوین تامکینز که با ترجمه پیمان غلامی توسط نشر بان منتشر شده است. این کتاب درواقع شامل سه گفت وگوی تامکینز با دوشان است که در سال 1964 انجام شده اند و در ابتدای کتاب نیز مصاحبه ای با تامکینز درباره این سه گفت وگو منتشر شده است. دوشان از مهم ترین نقاشان و مجسمه سازان فرانسوی است که آثارش، خاصه پس از جنگ جهانی اول، اهمیتی فراوان دارند. دوشان هنرمندی پیشرو بود که می خواست همه چیز و حتی خود هنر را به پرسش بکشد. کالوین تامکینز در بخشی از مصاحبه ای که با او درباره دوشان شده، با اشاره به این نکته می گوید: «...نگرش او در قبال آزادی کامل یکی از مهم ترین مولفه هاست: آزادی از سنت، آزادی از هر نوع جزم. همین طور شیوه ای که با آن هیچ چیز را مسلم یا بدیهی نمی گرفت. او درباره این موضوع حرف زد که چطور به همه چیز شک دارد و با شک به همه چیز شیوه هایی برای نزدیکی به چیزی نو پیدا می کند. این قطعا بخشی از میراث اوست: این نیاز، این شوق به پرسش کشیدن همه چیز، حتا ماهیت خود هنر. نکته واقعی حاضرآماده ها در امکان تعریف هنر بود. هر چیزی می تواند هنر باشد. هنر یک ابژه یا حتا یک تصویر نیست، هنر فعالیت روح است. و این ایده به همه آثارش یاری می رساند. به خاطر آن آزادی که توانسته بود برای خودش بیابد، همین چیزهایی به وجود آمدند که قبلا هیچ کس انجام نداده بود. و او از آن شدت مسئولیت پذیری ها که می توانستند مانع آزادی اش شوند اجتناب کرد. بی نهایت ساده زندگی کرد، با پولی بسیار کم. خواسته هایش را به حداقل محض کاهش داد که همین او را برای جست و جو آزاد می گذاشت. این نگرش آزمونگرانه شاید موثرترین هدیه اش است». در پایان کتاب تصاویری از برخی از آثار دوشان منتشر شده است.