«بخواب بچه! این دو سه ساعت رو قدر بدون تا صبح سر کلاس خوابت نبره!» خاطرات خیلی از ما از ماه رمضان دو سه دهه قبل با چنین عبارت هایی گره خورده است. واقعیتش را بخواهید، آن زمان ماه رمضان در زمستان و پاییز بود. روزهایی که طول ساعت های روز به حداقل خودش می رسد و از آن طرف هم شب ها بلند می شود. این یعنی علاوه بر این که روزه گرفتن در این دو فصل راحت تر است، برنامه عادی زندگی هم چندان متفاوت نمی شود. خیلی ها چند ساعت بعد از افطار می خوابند و دوباره سحر بیدار می شوند و بعد از سحری خوردن و نماز خواندن دوباره می خوابند. حالا درست است که خبری از گوشی های هوشمند امروزی نبود که ساعت خواب بشر را به هم بریزد،