سازمان دانشجویان دانشگاه تهران در سال 1329 شکل گرفت. ولی با مرور زمان نفوذ حزب توده و دیدگاه های چپ در این سازمان گسترش یافت. در این راستا، مساله ایجاد یک جبهه واحد از دانشجویان ملی در آغاز سال تحصیلی 1329 یا 1330 در میان اعضای فعال احزاب و دانشجویان مستقل ملی مطرح شد. این سازمان جدید، برای اینکه از سازمان دانشجویان دانشگاه تهران متمایز شود، سازمان (ملی) دانشجویان دانشگاه تهران نام گرفت. این سازمان در جهت حمایت از حرکت ملی دکتر مصدق توانست قاطبه دانشجویان را به حمایت از خرید قرضه ملی، اعلام شده توسط دولت ملی بسیج کند. دانشجویان دانشگاه تهران در قیام 30 تیر نقش فعالی داشتند.

جنبش دانشجویی دانشگاه تهران، در 28 مرداد 1332 و سقوط دولت مصدق توسط کودتاگران در کنار سایر اقشار مردم واکنش نشان داد ولی به علت تعطیلی دانشگاه و در دسترس نبودن اعضای تشکل های مختلف دانشجویی؛ این فعالیت ها بیشتر جنبه مستقل داشت تا سازمانی. در این روز تنها نهاد اجتماعی که می توانست واکنش نشان بدهد بازار بود. احزاب سیاسی در همان روز پنج شنبه 28 مرداد به شدت سرکوب شدند. بعد از کودتای 28 مرداد به همت تنی چند از یاران دکتر مصدق و فعالان سیاسی، نهضت مقاومت ملی ایران تاسیس شد. اولین اعلامیه تشکیل رسمی نهضت مقاومت ملی ایران در نیمه شهریور 1332، یعنی دو هفته بعد از کودتای نظامی منتشر شد. نهضت مقاومت ملی توانست در فرصت زمانی مناسب، به رغم دستگیری های گسترده، نیروهای مردمی را در تهران و شهرستان ها در کمیته های صنفی، ادارات، محلات و شهرستان، سازمان دهی کند. از جمله کمیته هایی که تشکیل شد، کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران بود. وقوع کودتای نظامی 28 مرداد، همراه با خفقان سیاسی شدید بود. احزاب و گروه های سیاسی سرکوب، روزنامه های مستقل توقیف و فعالان سیاسی، دستگیر و روانه زندان شدند. دکتر مصدق بازداشت و در یک دادگاه نظامی محاکمه و سپس تبعید شد. در جریان دادگاه نظامی مصدق، در 21 آبان ماه در سراسر تهران و شهرستان ها تظاهرات گسترده ای صورت گرفت.

روز 16 آذر 1332، نقطه عطفی در مبارزات دانشجویان در برابر استبداد در تاریخ معاصر کشورمان است. در این روز که بعدها روز دانشجو نام گرفت نظامیان در دانشکده فنی برای دستگیری دانشجویان هجوم بردند و درگیری هایی به وجود آمد که منجر به تیراندازی به طرف دانشجویان و کشته شدن سه دانشجو به نام های قندچی، شریعت رضوی و بزرگ نیا و زخمی شدن تعداد قابل توجهی از دانشجویان شد. با انتشار این خبر، تمام کلاس های درس در همه دانشکده ها تعطیل و موج اعتصاب همه جا را فرا گرفت. کمیته دانشگاه بلافاصله عزا و تعطیل عمومی اعلام کرد و در عصر آن روز دانشجویان به حالت اجتماع ساکت و آرام کلاس ها را ترک کردند. ساعت 5 بعد از ظهر تنها صدای حرکت سربازان سکوت مطلق و ماتم زده دانشگاه را می شکست. مخبرین خارجی که بلافاصله خبر را به آنها رسانده بودند، خبر را مخابره کردند و خشم و غضب و رسوایی و ننگ فراوانی در جهان برای دولت به وجود آورد. اکثر دانشگاه های معروف دنیا به عنوان همدردی با دانشگاه تهران یک روز تعطیل کردند.

فعالان جنبش دانشجویی، اعم از چپ و توده ای، ملی یا اسلامی طی دهه های 20 و 30، به تدریج که از دانشگاه فارغ التحصیل و به متن جامعه و فعالیت های متنوع آن وارد شدند، هرکدام براساس گرایش های فکری، دیدگاه های سیاسی و اقتصادی خود بر فرآیند تغییر و تحول فکری- سیاسی، هنری و اقتصادی جامعه اثرگذار بودند. فعالان توده ای و ملی، به رغم فشارهای سیاسی، توانستند انجمن، سازمان ها، نشریات و شرکت های انتشاراتی در راستای مبانی فکری خود ایجاد کنند.

هر سال در روز عید قربان، قربانی رسمی دولت در محل قربانگاه صورت می گرفت و این قربانی کردن در تاریخ اجتماعی شیراز در دوره قاجار جایگاه خاصی داشت. تا پیش از مشروطیت هرسال از طرف فرمانفرمای شیراز یک شتر به نام شاه قربانی می شد. برای این منظور از روز اول ماه ذی حجه شتری را انتخاب می کردند.

ابتدا دست و پا و سر شتر را حنا می بستند و چشم هایش را سرمه می کشیدند، او را با زنگوله و پارچه های زربافت تزیین می کردند و هر روز با سازونقاره در شهر می گرداندند. این مراسم با تفریح و شادی برای مردم همراه بود. در صبح روز عید قربان شتر را با دسته موزیک و نواختن موسیقی درحالی که عده زیادی از فراشان، تفنگچیان و سپس مردم شتر و ساربان را همراهی می کردند، به محل قربانگاه می بردند و طی مراسم خاصی شتر را قربانی می کردند. از دیگر کارکردهای قربانگاه، محل استقبال مردم از حاکم جدید بود.