آرشیو دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸، شماره ۴۳۸۲
صفحه آخر
۱۶
امروز در تاریخ (13 خرداد، 3 ژوئن، 28 رمضان)

پیاده روی در فضا

مرتضی میرحسینی

سرنوشت غمبار ادوارد وایت: سال 1965 میلادی در چنین روزی، یک فضانورد امریکایی به نام ادوارد وایت از کپسول خود خارج شد و حدود بیست دقیقه در فضا قدم زد. این تجربه مهیج که گروهی دانشمند و مهندس از مدتی قبل برای آن برنامه ریزی کرده بودند، اولین تجربه پیاده روی فضایی برای امریکایی ها بود و گام بزرگی در برنامه های فضایی این کشور محسوب می شد. اما این پیاده روی در دوران جنگ سرد و رقابت میان دو ابرقدرت غرب و شرق معنایی بسیار بیشتر از پیشرفت علم و گسترش محدوده تجربیات بشر داشت. به ویژه آنکه چند ماه پیش از آن، آلکسی لئونف فضانورد روس، خارج از جو زمین راه رفته و نام خود را به عنوان نخستین کسی که چنین تجربه ای را پشت سر گذاشته است، ثبت کرده بود. رسانه های وابسته و همسو با کرملین موفقیت لئونف را نشانه ای از برتری و پیشتازی شوروی در توسعه مرزهای دانش و آن را دلیلی قاطع بر حقانیت شعارها و ایدئولوژی ابرقدرت شرقی برمی شمردند. بعد از پیاده روی ادوارد وایت، نشریه تایم شماره ای را به برنامه های فضایی امریکا اختصاص داد و از عکس وی روی جلد خود استفاده کرد. در یکی از مقالات اصلی همان شماره در تفسیر معنای پیاده روی وایت از عبارت «بستن شکاف» استفاده شده بود. منظور از شکاف، فاصله میان دستاوردهای علمی شوروی و ایالات متحده بود. از نگاه نویسنده آن مقاله، شکافی که بعد از پیاده روی موفق روس ها ایجاد شد اکنون بسته شده بود و دیگر وجود نداشت و از این رو ادعای طرف شرقی در برتری علمی و پیشتازی در گشودن دریچه های نو به روی بشریت دیگر چندان اعتباری نداشت. اما رویارویی امریکا و شوروی به کنار، خود ادوارد وایت سرنوشت غمباری داشت و یک سال و چند ماه بعد از آن پیاده روی تاریخی و مهیج، در زمستان سال 1967 گویا هنگام یکی از آزمایش های پیش از پرتاب دچار حادثه شد و همراه با دو فضانورد دیگر جان خود را از دست داد. او هنگام مرگ سی و هفت ساله بود.