اولویت بندی زیرحوزه های آبخیز آسمان گر در استان چهارمحال بختیاری به منظور مدیریت منابع آب و خاک
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
اولویت بندی زیرحوزه ها در مدیریت منابع طبیعی و به ویژه مدیریت حوزه های آبخیر نقش موثری دارد. در این پژوهش به اولویت بندی 11 زیرحوزه آبخیز آسمان گر در استان چهارمحال بختیاری با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و مدل ترکیبی نوین تاپسیس-رگرسیون خطی چندمتغیره پرداخته شده است. پارامترهای مورفومتریکی مورد استفاده در این پژوهش شامل ضریب فشردگی، ضریب گردی، ضریب شکل، ضریب کشیدگی، ثابت نگهداشت آبراهه، تراکم زهکشی، عدد ناهمواری، فراوانی آبراهه، درجه شیب، بافت زهکشی، نسبت ناهمواری، نسبت انشعاب و طول جریان می باشد. به منظور تعیین وزن پارامترها از مدل رگرسیون چندمتغیره و آمار سیلاب های رخ داده در منطقه و به منظور اولویت بندی زیرحوزه های آبخیز از روش تصمیم گیری چندمعیاره تاپسیس استفاده گردیده است. نتایج وزن دهی پارامترها نشان داد که پارامترهای نسبت انشعاب، ضریب شکل و عدد ناهمواری، به ترتیب با کسب 612/0، 221/0، 212/0 امتیاز بیش ترین تاثیر را در رخ داد سیلاب در منطقه مورد مطالعه داشته اند. طبق نتایج اولویت بندی، زیرحوزه های 4، 6 و 9 به ترتیب با کم ترین فاصله از ایده آل مثبت (0480/0، 0516/0062،0/0) و بیش ترین فاصله از ایده آل منفی (1746/0، 1809/0، 1734/0) و با کسب بیش ترین امتیاز (7841/0، 7777/0، 7365/0) در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند و باید برای انجام اقدامات مدیریتی و آبخیزداری در اولویت قرار گیرند. به منظور اعتبارسنجی مدل، مقادیر رسوب ویژه و نسبت تولید رسوب (SDR) برای هر زیرحوزه با روش PSIAC با استفاده از 9 پارامتر زمین شناسی، خاک، اقلیم، رواناب، توپوگرافی، پوشش زمین، کاربری اراضی، فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای محاسبه گردید. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که پارامترهای مورفومتریک و مدل ترکیبی دارای دقت بالایی در شناسایی زیرحوزه های با پتانسیل سیل خیزی و تولید رسوب بالا می باشد، به طوری که زیرحوزه های 4، 6 و 9 به ترتیب دارای بیش ترین مقادیر رسوب ویژه (1/97، 2/80، 1/70) تن در هکتار در سال و نسبت تولید رسوب (57، 55، 59) درصد می باشند. نتایج حاصل از این پژوهش در مدیریت حوزه های آبخیز در منطقه مورد مطالعه می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
87 تا 96
لینک کوتاه:
magiran.com/p1993277
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!