یک الگوی اقتصاد کلان - سنجی بلند مدت ساختاری بری ایران

در این مقاله سعی گردید که با استفاده از روش به کار گرفته شده توسط گرات، لی، پسران و شین (a2003) یک مدل همجمعی خود رگرسیون برداری ساختاری با متغیرهای برونزای ضعیف () متناسب با ویژگی های اقتصاد ایران (با تاکید بر بخش پولی) در بستر جهانی تخمین زده شود. با توجه به برخورداری الگوی مورد نظر از پشتوانه قوی اقتصاد سنجی در حوزه کلان اقتصادی، مبتنی بودن آن بر تئوری های جدید اقتصادی (سنتز نیونئوکلاسیکی،، و شرایط آربیتراژ)، وسعت کاربرد این الگو در کشورهای مختلف جهان و عدم استفاده از آن برای اقتصاد ایران، در این مطالعه تلاش شد که از این الگو جهت مدل سازی ساختاری بلندمدت اقتصاد کشورمان بهره گرفته شود تا این شکاف تحقیقاتی برداشته شود. روابط همجمعی بلندمدت بین متغیرهای کلیدی کلان اقتصاد ایران، حجم پول، نرخ بهره، تولید، قیمت ها و نرخ ارز با استفاده از الگوی کینزین های جدید در اقتصاد باز کوچک، شرایط آربیتراژ و تراز حساب ها شناسائی و آزمون گردید. جهت تجزیه و تحلیل پویائی های کوتاه مدت، اثرات شوک های مختلف داخلی و همچنین شوک نفتی و سیاست پولی خارجی بر روی متغیرهای کلیدی کلان اقتصاد ایران با استفاده از توابع عکس العمل کلی تحریک بررسی گردید. همچنین از طریق منحنی های شدت تداوم سرعت تعدیل روابط بلندمدت به سمت تعادل نسبت به تکانه های وسیع بر سیستم مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان می دهند روابط بلندمدت تقاضای واقعی پول و، که ترکیبی از دو رابطه تعادلی بلندمدت نرخ بهره بدون پوشش و برابری قدرت خرید و نشان دهنده میزان انحراف از تعادل نرخ ارز است، در مدل اقتصاد کلان ایران رد نمی گردند. علاوه بر این، با بررسی منحنی های شدت تداوم این دو رابطه بلندمدت، می توان استنتاج کرد که هر دو رابطه بلندمدت، نرخ تعدیل آهسته ای را به سمت تعادل بلندمدت نشان می دهند اما اثرات تکانه های وسیع بر این دو رابطه همجمعی موقتی و گذرا بوده و سیستم مورد نظر یک سیستم پایدار است. همچنین نتایج نشان دهنده نقش مهم و تاثیرگذار شوک نفتی و سیاست پولی خارجی بر روی اقتصاد کلان ایران است. به طوریکه این دو تکانه بر روی رابطه تقاضای واقعی پول دارای اثر مثبت و معنی دار و بر روی رابطه تعادلی تعیین نرخ ارز دارای اثر منفی، معنی دار و طولانی تری هستند.