توپکهای هوشمند

ارزیابی و بازرسی فنی خطوط لوله نفت و گاز به عنوان یکی از خدمات و فعالیتهای ضروری در بخش مهندسی نگهداری در صنایع نفت و گاز دنیا محسوب می شود. نارسایی احتمالی در مراحل طراحی مهندسی، انتخاب مواد و قطعات، خرید لوله و کنترل کیفیت آن، اجرای عملیات لوله گذاری، جوشکاری و همچنین حفاظتهای کاتدی و یا حفاظت جریانی در طول بهره برداری بر طول عمر خط لوله تاثیر مستقیم دارد و موجب افزایش احتمال نشتی سیال وکاهش ضریب اطمینان سامانه بهره برداری می گردد. از طرف دیگر، این موضوع در معارضه با حفظ محیط زیست است و مطابقت با استانداردهای زیست محیطی، دغدغه اصلی موسسات ذیربط و در نتیجه، مدیران و متخصصان نفتی قرار گرفته است. دستگاه توپک به منظور تمیزکاری، اندازه گیری و عیب یابی در داخل خطوط لوله رانده می شود که نتایج آن کمک شایانی در حفظ استانداردهای محیط زیستی از طریق تشخیص به موقع عیوب و عوارض خوردگی می کند و از بروز حوادث ناخوشایند بسیاری جلوگیری به عمل می آورد و موجب افزایش طول عمر و بهره وری خط لوله می گردد. امروزه فناوری های نو در این دستگاه به کار گرفته شده و کارایی آن را به طور همه جانبه افزایش داده است.
در ایران نیز این دیدگاه تخصصی در بین مدیران و کارشناسان نفتی منشاء استفاده از خدمات ارزیابی توپکهای هوشمند (Intelligent PIG) گردیده است. پیش بینی می شود با توجه به وسعت بالای جغرافیایی ایران و طول قابل ملاحظه لوله های نفت و گاز، این نیاز هر سال بیشتر شود و با عنایت به شرایط تقریبا مشابه کشورهای نفتخیز همسایه، این زمینه کاری، بازار وسیعی را برای صنعتگران ایرانی به همراه داشته باشد. مقاله حاضر حاصل مجموعه تلاشهای شرکت مهندسی سگال پردازش در طراحی و ساخت نخستین توپک هوشمند بومی در کشور است که با حمایت شرکت ملی گاز ایران انجام گرفته است.