تحلیل ماهواره ای همدیدی پدیده‎ی گرد و غبار (گرد و غبار تیرماه 1388)

تحلیل ماهواره ای همدیدی پدیده‎ی گرد و غبار (گرد و غبار تیرماه 1388) طوفان های گرد و غبار به‎عنوان پدیده های غالب مناطق خشک و نیمه خشک در بیرون از فضای شهرهای بزرگ، بیشترین تاثیر را در کیفیت هوا دارند. یکی از شدیدترین توفان های گرد و غبار در تیر ماه 1388 رخ داد که بیش از 17 استان کشور را تحت پوشش قرار داد. شناسایی منابع و کانون های برداشت ذرات معلق، الگو و نحوه‎ی شکل گیری و پراکنش گرد و غبار، اهداف اصلی این پژوهش را دربرمی گیرد. در این ارتباط، برای شناسایی کانون های اصلی گرد و غبار از تصاویر مادیس محصول MOD02 استفاده شد. این تصاویر پس از تصحیح هندسی و اعمال حد های مناسب با توجه به ویژگی های دمای درخشایی مورد بررسی قرار گرفتند. تفاوت دمای درخشایی ذرات جامد معلق در طول موج های 5/8، 11 و 12 میکرومتر، شناسایی پدیده‎ی مزبور را امکان پذیر می‎کند، بدین صورت که با افزایش مقدار گرد و غبار، اختلاف (〖BT〗_(8.5)-〖BT〗_11) و (〖BT〗_11-〖BT〗_12) افزایش و مقدار (〖BT〗_11-〖BT〗_12) کاهش می یابد. پس از بارزسازی گرد و غبار و ایجاد تصاویر رنگی کاذب، وضعیت همدیدی مناطق بیایانی واقع در کرانه‎ی شمالی رود فرات در کشور سوریه و مناطق بیابانی عراق، به‎عنوان کانون های شکل‎گیری گرد و غبار مورد مطالعه شناخته شدند. برای این کار داده های مولفه ی مداری، نصف النهاری، خطوط هم فشار و خطوط ارتفاع، از نوع داده های بازتحلیل‎شده‎ی سطح دو با قدرت تفکیک مکانی 5/2 درجه‎ی طول و عرض جغرافیایی، به‎صورت میانگین روزانه در روزهای معرفی‎شده به‎دست آمده و ترسیم شدند. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که مکان گزینی محور ناوه و منطقه ی واگرایی بالایی در تراز 500 هکتوپاسکال و شکل گیری سلول کم فشار حرارتی در سطح زمین، نقش اصلی را در شکل گیری و هدایت گرد وغبار به‎سمت ایران دارند.