مدل سازی تغذیه بهینه برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با استفاده از برنامه ریزی خطی ریاضی

براساس مطالعات صورت گرفته، گام نخست در کنترل و درمان دیابت نوع 2، برنامه غذایی مناسب می باشد. شیوه های متعددی جهت تعیین برنامه غذایی مناسب برای بیماران دیابتی وجود دارد که با درنظرگرفتن مصرف متعادل پروتئین و کربوهیدرات ها و همچنین مصرف کم قندهای ساده و چربی ایجاد می شوند. هدف این تحقیق، تعیین برنامه بهینه غذایی با استفاده از مدل سازی برنامه ریزی خطی ریاضی، با هدف کمینه سازی چربی های اشباع و قندهای ساده دریافتی از مواد غذایی است.

به عنوان نمونه، یک زن 55 ساله، کم تحرک، با نمایه توده بدنی (BMI) kg/m2 25 و مبتلا به دیابت نوع 2 درنظر گرفته شد. با استفاده از منابع کتابخانه ای، میزان مورد نیاز روزانه وهمچنین حداکثر میزان مجاز دریافت روزانه(Tolerable upper intake levels) از مواد مغذی برای این فرد، مشخص گردید. کمینه سازی چربی های اشباع و قندهای ساده به عنوان اهداف مدل برنامه ریزی خطی ریاضی و حداقل و حداکثر میزان مجاز دریافت از مواد مغذی به عنوان قیدهای مساله درنظرگرفته شد. سپس برای حل این مدل از نرم افزار محاسباتی متلب (MATLAB) استفاده گردید.

باتوجه به توابع هدف، محدودیت های مساله و تنوع غذایی در وعده ها و میان وعده ها، اعداد مربوط به میزان مصرف مواد موجود در برنامه غذایی بهینه که درآن کمترین میزان چربی های اشباع و قندهای ساده مشاهده می شد، به دست آمدند. همچنین میزان دریافت روزانه انواع مغذی ها در این برنامه غذایی، به گونه ای مناسب حاصل شدند.

استفاده از مدل برنامه ریزی خطی ریاضی می تواند در بهینه سازی برنامه غذایی بیماران دیابتی نوع 2 با اهداف کمینه سازی چربی های اشباع و قندهای ساده، موثر باشد. در برنامه حاصل از پیاده سازی مدل ریاضی، ضمن برخورداری از تمامی گروه های غذایی، شاهد کمترین میزان چربی های اشباع و قندهای ساده خواهیم بود.