جهانشمولی هسته ای و نقد نظری آن

از بحث برانگیز ترین استدلال های مربوط به گسترش سلاح های هسته ای، این نظریه است که «بیشتر می تواند بهتر باشد»؛ نظریه ای که بوسیله کنت والتز، نظریه پرداز نئورئالیسم (رئالیسم ساختاری) در اوایل دهه 1980 مطرح شد. این نظریه که واکنش هایی متفاوت را به دنبال داشت؛ نظریه ای است که بر اساس آن، گسترش(افقی) تدریجی تسلیحات هسته ای به سایر کشورها نباید موجب نگرانی و ترس باشد؛ بلکه باید از آن استقبال کرد. هدف اصلی این مقاله نقد نظری این دیدگاه و تبیین نوع ارتباط میان اشاعه هسته ای و امنیت یا ناامنی منطقه ای و جهانی است. مسئله ای که این مقاله درصدد پاسخگویی و تبیین آن است اینکه آیا اشاعه تسلیحات هسته ای در سطح منطقه ای و جهانی به ثبات و امنیت منجر خواهد شد یا برعکس، موجبات ناامنی و بی ثباتی را فراهم خواهد آورد؟. استدلال بر این است که که هر افزایشی در تعداد اعضای باشگاه هسته ای نه تنها امنیت و ثبات منطقه ای و بین المللی را به طور دائم و پایدار بدنبال نخواهد داشت؛ بلکه خطر رویارویی و جنگ هسته ای را افزایش و تشدید خواهد کرد. در این نوشتار، نخست جهت فهم موضوع، ابتدا به تاریخچه گسترش هسته ای اشاره و پس از تبیین مفهوم بازدارندگی هسته ای، انگیزه ها و نیات هسته ای شدن و همچنین نقد نظری نظریه نئورئالیسم، به واکاوی و نقد دیدگاه های موافقان و مخالفان گسترش هسته ای می پردازیم. در نهایت راهکارهایی جهت حفظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی ارائه خواهد شد.