اثر احداث سدهای اصلاحی بر کاهش دبی اوج سیلاب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز منشاد یزد)

سازه های آبخیزداری از جمله پروژه های پرهزینه ای می باشد که با اهداف کاهش فرسایش و رسوب، کاهش سیل خیزی و سیل گیری در حوزه های آبخیز احداث می گردند. ارزیابی کمی پروژه های آبخیزداری به منظور تجزیه و تحلیل اثرات آن ها و تصمیم گیری صحیح در اجرای بهینه این گونه طرح ها، ضروری می باشد. از آنجا که ایجاد هرگونه سازه در بستر مسیل ها می تواند در تغییر رفتار سیل موثر باشد این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سدهای اصلاحی اجرا شده بر سیل خیزی در حوزه آبخیز منشاد صورت گرفت. بدین منظور از مدلHEC-HMS برای مقایسه تغییرات دبی قبل و بعد از اقدامات استفاده گردید. جهت تعیین تاثیر سازه های اصلاحی، زمان تمرکز در شرایط بعد از اجرای اقدامات محاسبه و با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی های مدل اقدام به شبیه سازی رفتار سیلاب گردید. مدل با 6 واقعه مشاهداتی، واسنجی و اعتباریابی گردید و هیدروگراف سیل با دوره بازگشت های 2 تا 100 ساله در وضعیت قبل و بعد از احداث سازه ها شبیه سازی گردید. شاخص های دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آن ها برای دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری محاسبه گردید. بر اساس نتایج شبیه سازی، تاثیر سازه ها بر کاهش دبی اوج به طور متوسط82/9درصد و بر حجم سیل75/7 درصد بوده است. از طرفی با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تاثیر سازه ها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش یافته است بطوریکه میزان تغییرات در دوره بازگشت های 2 تا 100 ساله از 14/14 تا 95/6 بوده است.