کاربرد مدل SWAT در تخمین رواناب حوضه در دوره های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم

ارزیابی پدیده تغییر اقلیم و پیامدهای احتمالی آن بر فرایندهای هیدرولوژی حوضه کمک فراوانی به چالش های مدیران و برنامه ریزان منابع آب در دوره های آتی خواهد کرد. اثر تغییراقلیم بوسیله شبیه سازی فرآیندهای هیدرولوژیکی با مدل فیزیکی بارش رواناب مورد بررسی قرار می گیرد. مدل های هیدرولوژی چارچوبی را برای بررسی رابطه مابین هواشناسی (climate) و منابع آب فراهم می کنند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر رواناب خروجی حوضه قره سو از سرشاخه های اصلی رودخانه کرخه (از مهم ترین رودخانه های ایران) در دوره 2069-2040 می باشد. در این تحقیق از مدل توزیعی SWAT در ارزیابی اثر تغییراقلیم بر هیدرولوژی حوضه آبریز قره سو استفاده گردیده است. این مدل به تغییرات زمین، آب و هوا حساس می باشد. در این راستا ابتدا مدل پیوسته توزیعی بارش- رواناب SWAT برای دوره پایه 2000-1971 مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. سپس جهت ارزیابی اثرات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی بر هیدرولوژی حوضه در دوره 2069-2040 میلادی داده های مدل اقلیمی HadCM3-AR4 تحت سناریوی انتشار A2 از مجموع سناریوی SRES برای منطقه ریز مقیاس گردید. در ادامه داده های اقلیمی ریزمقیاس شده به مدل SWAT معرفی گردیده و تغییرات رواناب در دوره آتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج سناریوی اقلیمی دما و بارش مدل HadCM3 و سری زمانی رواناب شبیه-سازی شده توسط مدل بارش- رواناب، نشان می دهد متغیرهای اقلیمی و هیدرولوژی حوضه ی قره سو در دوره آتی تغییرات قابل توجهی خواهند داشت. مقایسه ی پارامترهای اقلیمی مشاهداتی و شبیه سازی شده در دوره ی 2069-2040 نشان می دهد دمای منطقه در ماه های مختلف بین 1 تا 4 درجه سلسیوس نسبت به دوره پایه گرم تر می شود. بارش نیز بجز در ماه های بدون بارش، تغییری بین %30- تا %30 خواهد داشت. که می تواند بر مقدار کلی آب قابل دسترس، زمان پیک و وقایع حدی اثر گذار باشد شبیه سازی ها همچنین نشان از تغییر رواناب منطقه در این دوره بین 120 تا 90 درصد در ماه های مختلف دارد.