اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر غلظت های عناصر پر مصرف در برنج در یک خاک قلیایی

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر غلظت های N، P، K، Ca، Ma و Na در بخش هوایی و ریشه برنج (Oryza sativa L.) رقم علی کاظمی در یک خاک قلیایی غیرآهکی با بافت شن لومی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل شرایط آب خاک در 3 سطح (غرقاب دایم، غرقاب متناوب و اشباع متناوب) و منبع و مقدار کودهای آلی و شیمیایی در 10 سطح (شاهد، 100 درصد کودهای شیمیایی، 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی، 40 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی، 20 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی و 40 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی) و با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط آب خاک و کودها بر غلظت های عناصر پرمصرف در بخش هوایی و ریشه برنج معنی دار بود. مصرف 20 و 40 گرم کود مرغی بر کیلوگرم خاک با و بدون 50 درصد کودهای شیمیایی به دلیل افزایش شوری محلول خاک مانع رشد برنج گردید. بنابراین، این تیمارها حذف شدند. مصرف 20 و 40 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک باعث افزایش معنی دار غلظت عناصر پرمصرف به جز غلظت N و Na بخش هوایی و غلظت K ریشه نسبت به شاهد و 100 درصد کودهای شیمیایی شد. افزودن 50 درصد کودهای شیمیایی به همراه 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک غلظت های P و Ca بخش هوایی و ریشه را نسبت به مصرف فقط 20 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک افزایش داد. غلظت های P، K، Ca، Mg و Na بخش هوایی و ریشه (به جز غلظت K ریشه) در غرقاب متناوب بیش تر از غرقاب دایم و اشباع متناوب بود. غلظت P، K و Mg بخش هوایی برنج بیش تر از ریشه بود در حالی که غلظت Na و Ca ریشه برنج بیش تر از بخش هوایی بود.