توافق و عدم توافق در زمینه مولفه های هویت ملی و تلویحات آن در نظام آموزش و پرورش ایران

با توجه به اهمیت هویت ملی، به لحاظ وحدت و انسجام ملی و با توجه به نقش آموزش و پرورش در جامعه پذیری، لازم است به تعمیق هویت ملی در این نظام اهمیت زیادی داده شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان توافق و عدم توافق در مورد مولفه های هویت ملی و تلویحات آن در نظام آموزش و پرورش ایران است. روش تحقیق از نوع فراتحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. همه کتاب ها و پایان نامه های مرتبط با هویت ملی به عنوان جامعه آماری و نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. نتایج داده های حاصل از 43 کتاب و 46 پایان نامه نشان داد که در پایان نامه ها، 38 مولفه برای هویت ملی مشخص شده که از این تعداد 79/65% تنها یک یا دو بار تکرار شده است. در کتب مرتبط با موضوع نیز، 48 مولفه آورده شده که از این تعداد 83/70% از مولفه ها تنها یک بار تکرار شده است. این پراکندگی در مولفه ها نشان داد که بر خلاف تصور رایج، میان مولفه های هویت ملی در ایران توافق کلی وجود ندارد و هر یک از صاحب نظران از دیدگاه خود مولفه هایی را در نظر گرفته اند. همچنین بررسی مولفه های هویت ملی در اهداف نظام آموزش و پرورش نمایانگر این بود که مولفه ها در کتاب های درسی فاقد یکپارچگی بوده، همه جنبه ها را در بر نمی گیرد. نتایج بررسی پژوهش های انجام شده پیرامون هویت ملی در کتاب های درسی سه مقطع نیز نشان داد که ذکر مولفه ها بدون استفاده از منبع خاص و با توجه به نظر شخصی بوده است. بنابراین پیشنهاد می شود تا در پژوهش ها جهت تعیین مولفه های هویت ملی با نگرشی فرا رشته ای اقدام شود.