بررسی ساختار استدلال در سه متن دوره قاجار

استفان تولمین (2003؛ 1958) برای تحلیل ساختارهای استدلالی در کلام، ارکان اصلی سه گانه ی ادعا، پشتیبان و زمینه را مطرح کرد که با سه رکن غیراصلی تعدیل ساز، پیش بینی و پشتوانه، بر روی هم، اساس استدلال در کلام را قانون مند ساخت. در نوشتار حاضر، تلاش شده است با بهره مندی از ارکان یاد شده، سه متن استدلالی از سه نویسنده ی دوره ی قاجار: سیدجمال الدین اسدآبادی، میرزا عبدالرحیم طالبوف و میرزا ملکم خان تحلیل شود و تشابهات و تفاوت های ساختار استدلالی آن ها بررسی گردد. این سه نویسنده از نظر جنبه های مختلف فکری و ساختار عقیدتی، نماینده ی سه جریان اصلی تفکر در صدر مشروطیت هستند و نوشته ها و عقاید آن ها در نهضت روشن گری دوران قاجار، تاثیرگذار بوده است. مهم ترین دستاورد مطالعه ی حاضر آن است که تمایل ملکم خان و طالبوف به تعامل و اقناع خواننده بیش از اسدآبادی است که نشانگر ان است که اسدآبادی تمایل بیش تری دارد که خواننده ادعاهای او را به عنوان واقعیت مطلق بپذیرد.