ارزیابی شاخص های گیاهی برای تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی در اراضی نیمه خشک بخش مرکزی ایران (حوزه آبخیز قره آقاچ)

فرآیند ارزیابی پوشش گیاهی به وسیله تصاویر ماهواره ای نیازمند استفاده از شاخص های گیاهی است. شاخص گیاهی بطور گسترده ای برای ارزیابی و پایش تغییرهای بو شناختی (اکولوژیک) مانند پوشش گیاهی، بیوماس پوشش سطح خاک و شاخص سطح برگ استفاده می شود. اهداف این مطالعه شامل بررسی قابلیت داده های ASTER به منظور برآورد پوشش گیاهی در حوزه آبخیز قره آقاچ و همچنین انتخاب شاخص های گیاهی مناسب در تهیه نقشه پوشش گیاهی منطقه، می باشد. پیش پردازش های مختلف شامل تصحیح هندسی با استفاده از تصاویر موجود مربوط اردیبهشت 1387 با RMSE حدود 5/0 پیکسل انجام شد و تصحیحات اتمسفری و توپوگرافی به ترتیب به کمک روش تفریق عارضه تاریک و مدل لامبرت انجام شد. از شاخص های گیاهی و طبقه بندی نظارت شده برای تهیه نقشه پوشش گیاهی استفاده شد. عملیات برداشت زمینی در اردیبهشت ماه 1387 در سطحی معادل 25/8962 هکتار آغاز شد. تیپ های مختلف گیاهی به روش نمونه برداری سیستماتیک- تصادفی، سطحی که اختلاف مهمی در ترکیب فلورستیک- فیزیونومیک نداشت، به عنوان تیپ گیاهی مستقل و یکنواخت در نظر گرفته شد. در کل منطقه حدود 60 نقطه تصادفی انتخاب و اندازه گیری پوشش گیاهی به روش برآورد انجام گرفت. اطلاعات رقومی و شاخص ها به عنوان متغیر مستقل و اطلاعات زمینی به عنوان متغیر وابسته معرفی شدند. معادلات مختلف با استفاده از شاخص ها بر روی تصاویر اعمال و سپس تصاویر به 5 کلاس پوشش طبقه بندی شد. در نهایت نقشه پوشش و نقاط نمونه برداری برای بررسی صحت نتایج، کنترل گردید. نقشه پوشش منطقه با اعمال پردازش های گوناگون بر روی تصویر تهیه گردید. با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی تمام لایه های اطلاعاتی با یکدیگر ترکیب و نقشه پوشش اراضی منطقه تهیه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که، شاخص NDVI همبستگی بالایی با درصد پوشش گیاهی داشت (01/0P≤). صحت کلی و ضریب کاپا برای نقشه پوشش با شاخص NDVI به ترتیب برابر 5/68 % و 4/72 % بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که پوشش گیاهی با درصد تاج پوشش 40-20 درصد، وسیع ترین طبقه تراکمی پوشش این منطقه می باشد. نتایج این پژوهش همچنان نشان داد که تصاویر سنجنده ASTER و شاخص های گیاهی ابزار قدرت مناسبی برای تهیه نقشه پوشش گیاهی می باشد. بنابراین، می توان از نقشه پوشش تهیه شده از داده های ASTER برای برآورد پوشش و تولید و ارزیابی مراتع استفاده کرد.