پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS در شهرستان خرم آباد

در سال های اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمین لغزش، بشر در صدد کاهش زیان های آن برآمده است. از آنجا که پیش بینی زمان دقیق وقوع زمین لغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش و رتبه بندی آنها می توان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در زمین لغزش و پهنه بندی شهرستان خرم آباد به لحاظ وقوع این رخداد، با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS است. در این راستا، ابتدا با توجه به موقعیت زمین لغزش های به وقوع پیوسته، مطالعات تطبیقی و نتایج سایر محققان، 5 معیار، 13 زیرمعیار و 77 کلاس برای این مهم شناسایی شد. سپس با استفاده از مدل AHP عوامل مربوطه ارزیابی و تعیین وزن گردید. در پایان لایه های رستری عوامل در محیط نرم افزار Arc GIS تهیه و تلفیق گردید. نهایتا مدل و نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه و ارائه گردید. برای تایید نتایج، مدل ارائه شده با رخدادهای مشاهده شده مورد ارزیابی مقایسه ای قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که در بین عوامل موثر، زیرمعیارهای فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و تراکم آبراهه به ترتیب با اوزان 2043/0، 1717/0 و 1545/0 به عنوان مهمترین عوامل در ایجاد زمین لغزش در منطقه مطالعاتی شناسایی شده اند. براساس مدل ارائه شده، حدود 51/25 درصد (8/ 1603 کیلومترمربع) از مساحت شهرستان خرم آباد دارای خطر وقوع بسیار زیاد (17/6 درصد) و خطر وقوع زیاد (34/19 درصد) است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت و صحت مدل تهیه شده، روند صعودی شاخص زمین لغزش از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد را نشان داده و نشان دهنده دقت لازم مدل مزبور است.