شیوع محدودیت حرکات مفصلی در بیماران مبتلا به دیابت نوع I در شهر کرمان

محدودیت حرکات مفصلی یکی از عوارض دیابت است که معمولا از مفاصل کوچک دست شروع می شود و با بروز عوارض دراز مدت دیابت، مانند رتینوپاتی و نفروپاتی، در ارتباط است. هدف از این مطالعه تعیین شیوع محدودیت حرکات مفصلی در بیماران مبتلا به دیابت نوع I و مقایسه ی آن با گروه شاهد در شهر کرمان در سال 1382 بود.
شصت و شش بیمار دیابتی نوع 1 به صورت متوالی به عنوان گروه مورد و 66 فرد سالم که از نظر سن و جنس با آنها هماهنگی داشتند، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. محدودیت حرکات مفصلی با استفاده از”علامت دعا“تشخیص داده شد، و از نظر شدت به سه درجه ی خفیف، متوسط، و شدید تقسیم گردید. نتیجه ی اندازه گیری سطح هموگلوبین گلیکوزیله، تاریخ تولد، تاریخ ابتلا به دیابت، جنس، وزن، و قد نیز یادداشت شد. شاخص های تن سنجی هر دو گروه با استفاده از مقادیر مرجع مرکز ملی آمار بهداشتی آمریکا و سازمان بهداشت جهانی محاسبه شد.
از نظر ترکیب جنسی گروه مورد و شاهد همانند بودند و میانگین سن دو گروه اختلاف معنی داری نداشت. شاخص های رشد (قد برای سن و وزن برای سن) در گروه مورد به طور معنی داری پایین تر از گروه شاهد بود (05/0P=). محدودیت حرکات مفصلی در گروه مورد در 25 نفر (9/37%) و در گروه شاهد در 5 نفر (6/7%) مشاهده شد، که اختلاف شیوع از نظر آماری معنی دار بود (001/0 P<). محدودیت حرکات مفصلی در بیماران دیابتی با سن (047/0 P=) و مدت ابتلا به دیابت (003/0 P=) ارتباط مستقیم معنی دار داشت، اما با سن شروع دیابت رابطه ی معنی داری نداشت. میانگین HbA1c بیماران دیابتی دچار محدودیت حرکات مفصلی نسبت به بیمارانی که فاقد این عارضه بودند، به طور معنی داری بالاتر بود (001/0P<). وجود محدودیت حرکات مفصلی و شدت آن با میزان قد برای سن و وزن برای سن ارتباط معکوس معنی دار داشت (05/0P<).
این مطالعه نتایج مطالعات قبلی را در زمینه ی ارتباط محدودیت حرکات مفصلی با مدت ابتلا به دیابت و با چگونگی کنترل متابولیک دیابت تایید می نماید. با توجه به ارتباط بین محدودیت حرکات مفصلی و عوارض درازمدت وخیم تر دیابت و آسان بودن کشف این علامت در معاینه بالینی، توصیه می شود که معاینه ی بیماران دیابتی از نظر محدودیت حرکات مفصلی، که علامتی فراموش شده می باشد، به صورت روتین انجام شود و در موارد مثبت، اقدامات پیشگیرانه ی لازم، مانند کنترل بهینه ی قند خون، صورت پذیرد.