تحلیل انتقادی ادله اختلاف در علم و عصمت ائمه شیعه (ع) نگاهی به آراء یحیی محمد در مشکله الحدیث

یحیی محمد در «مشکله الحدیث» بر اساس دلایلی مانند شیوه اصحاب ائمه متاخر(ع) در برخورد با مساله امامت، شکل گیری فرقه های گوناگون شیعی، حیرت و اختلاف شیعه در امامت امام بعد در هر دوره، عدم عرضه کتاب کافی به نواب اربعه و برداشت عدم اعتقاد به علم و عصمت ائمه(ع) با توجه به دیدگاه خاص مکتب قم درباره غلو، به انکار علم و عصمت ائمه(ع) پرداخته است که البته ادعای او خالی از اعتبار است؛ زیرا وضعیت سیاسی و اجتماعی شیعیان در دوران ائمه متاخر(ع) که به سبب تضییقات ائمه جور با تقیه شدید ایشان همراه بود، دسترسی اصحاب ائمه(ع) به ایشان را محدود و مشکل می ساخت و سبب نقل روایات کمتری از ایشان می گردید؛ چنان که عواملی مانند آماده سازی شیعیان برای ورود به عصر غیبت، تعهد و امانت داری راویان شیعه به ضبط صحیح اسناد و از بین رفتن نامه ها و مکتوبات ائمه(ع) نیز نقل مستقیم روایت از ائمه معاصر(ع) را کاهش می داد. عدم عرضه کتاب کافی به نواب اربعه نیز به سبب عواملی مانند وجود جو ناامنی و تقیه، وجود قرائن صحت صدور روایات کافی نزد کلینی، عدم معاشرت مستقیم کلینی با نواب اربعه است و نشانه تردید کلینی در علم و عصمت امام(ع) یا بی اعتمادی به نایبان آنان نیست؛ افزون بر آنکه ذکر فضائل و صفات الهی ائمه(ع) از سوی بزرگان و مشایخ قم در آثار روایی آنان، نشانه اعتقاد راسخ به علم غیب و عصمت ائمه(ع) و اثبات خلافت الهی آنان در روایاتی بوده که به جمع و نقل آن همت گماشته اند.