ارزیابی کارایی روش های زمین آماری در تهیه نقشه تغییرات TDS و PH چشمه ها (مطالعه موردی: حوضه آبخیز میرده، کردستان)

هدف از انجام این پژوهش، تعیین مناسب ترین روش میان یابی به منظور بررسی و تحلیل مکانی اندازه اسیدیته و غلظت املاح محلول چشمه های حوضه آبخیز میرده واقع در شمال غربی استان کردستان است. به این منظور 268 دهنه چشمه از مجموع 907 چشمه موجود در منطقه مورد مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شد و پس از اندازه گیری EC و PH چشمه ها، 168 نمونه از چشمه ها به عنوان چشمه های آموزشی به صورت تصادفی و با پراکنش مناسب انتخاب شد و از 100 چشمه باقیمانده برای آزمایش و اعتبارسنجی مدل استفاده شد. تجزیه و تحلیل مقایسه ای بین روش های زمین آمار مانند کریجینگ معمولی و کریجینگ ساده، کریجینگ جهانی و روش های معین مانند عکس فاصله، تابع شعاعی، چند جمله ای موضعی، چند جمله ای عام در میزان توانایی آنها در تخمین غلظت PH و TDS چشمه ها انجام گرفت. نتایج ارزیابی صحت با استفاده از چشمه های آزمایشی نشان داد که در تخمین غلظت املاح محلول روش چندجمله ای عام درجه3 با داشتن پایین ترین میزان RMSE (69/66) و همچنین در تخمین PH روش کریجینگ ساده با کمترین RMSE (005/0) نسبت به سایر روش ها نتایج بهتری در برآورد مشخصه های متناظر داشته اند. بنابراین با استفاده از نقشه های درون یابی شده این مشخصه ها می توان نسبت به تخمین مقادیر TDS و PH سایر چشمه های موجود در حوضه اقدام کرد. بررسی نتایج به دست آمده از درون یابی مقادیر TDS انطباق بسیار خوبی با تغییرات ژئومرفولوژی و توپوگرافی منطقه داشته و در مناطقی که فعالیت های انسانی بیشتر بوده و اراضی کشاورزی بیشتری وجود دارد، میزان شوری و غلظت املاح محلول چشمه ها افزایش یافته است.