تاثیر قرق بر ویژگی های پوشش گیاهی در مراتع نیمه استپی سمیرم اصفهان

این پژوهش با هدف بررسی تغییرات پوشش گیاهی منطقه در اثر یک دوره بیست و نه ساله (1362 تا 1390) قرق در ایستگاه تحقیقات مرتعی شهید حمزوی (قرق حنا) واقع در شهر حنا از توابع شهرستان سمیرم در استان اصفهان انجام شد تا بتوان با شناخت آثار مثبت و منفی قرق در منطقه نسبت به توصیه آن به عنوان یک عمل اصلاحی تصمیم گیری کرد. نمونه برداری با استفاده از کوادرات های (1× 5/1) متر مربعی که با فواصل 5 متری در طول ترانسکت ها مستقر شده بودند، انجام شد. در داخل هر کوادرات پوشش تاجی، تراکم، تولید، زادآوری و درصد لاشبرگ برداشت شد. برای تعیین وضعیت مرتع از روش چهار فاکتوری و برای تعیین گرایش مرتع از روش امتیازدهی استفاده شد. پس از حصول اطمینان از توزیع نرمال داده ها به منظور مقایسه ویژگی های پوشش گیاهی در منطقه قرق و شاهد از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد در اثر قرق درصد تاج پوشش (61/1 برابر)، تولید (23/3برابر) و درصد لاشبرگ (34/4) برابر شد (معنی دار در سطح یک درصد) و وضعیت مرتع از حالت خیلی فقیر به وضعیت متوسط تغییر پیدا کرده است. میانگین تراکم گونه های بوته ای (44 درصد)، گندمیان چندساله (2/6 برابر) و میانگین تراکم پهن برگان چندساله 16 درصد کاهش یافته است. میانگین زادآوری گونه E. ceratoides در منطقه قرق 6/13 برابر و زادآوری گونه B. tomentellus در مقایسه با منطقه شاهد 5/21 برابر شده است که کلیه تغییرات صورت گرفته از نظر آماری معنی دار هستند. درصد تاج پوشش و تولید انواع فرم های رویشی در مقایسه با سایت شاهد به طور معنی داری افزایش پیدا کرده اند. همچنین تنوع در اثر قرق به طور معنی داری کاهش یافته است. به طور کلی می توان گفت که قرق با ایجاد تغییرات مثبت در پوشش گیاهی در بهبود وضعیت مرتع نقش مهم و کلیدی را ایفا می کند، اگر چه قرق بلندمدت در منطقه پیشنهاد نمی شود، زیرا علاوه بر هدر رفت منابع، از تنوع کاسته شده و گیاهان مرتعی شادابی خود را از دست داده و خشبی می شوند.