تعارض اصل و ظاهر

بحث تعارض اصل و ظاهر یکی از موضوعات مهمی است که در جریان دادرسی کاربرد فراوانی دارد. چون در جریان دادرسی همیشه دسترسی به ادله اثبات دعوی براحتی امکان پذیر نیست، درپاره ای از موارد و در مقام عمل آنچه که در دعاوی رخ می دهد با ارزیابی همراه است. در چنین مواردی باید بررسی شود آیا آنچه که یکی از طرفین دعوی مدعی وقوع آن است. رویدادی متعارف است که بنا به سیر طبیعی امور یا حکم غلبه ظهور در امری دارد یا نه؟ و به فرض که ظهور داشته باشد این ظهور عرفی»ظاهر«معتبر است یا خیر؟ در موارد برخورد این ظاهر با اصل عملی چگونه باید عمل شود؟
بنابراین، در این مقاله دو اصطلاح اصل و ظاهر تعریف و جایگاه و کاربرد آن دو مشخص و آنگاه مبحث تعارض اصل و ظاهر از دیدگاه فقها و حقوقدانان و رویه قضایی مورد بررسی قرار گرفته است.