فراتحلیل اثربخشی برنامه های پیشگیری در تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به سوءمصرف مواد در ایران

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان و عوامل موثر بر آن است.
برای این منظور، با استفاده از روش فراتحلیل، مطالعاتی که به ارزیابی برنامه های پیشگیری پرداخته بودند، گردآوری شدند. برای گردآوری مطالعات از کلید واژه های مرتبط استفاده شده و جستجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت و مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش شدند و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیه ها با پرسشنامه معکوسی که توسط نویسندگان تهیه شده بود، استخراج شد. از 20 مطالعه گزینش شده، آماره های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت شده و با نرم افزار2CMA به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل اقدام شد.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مجموع برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به سوء مصرف مواد موفق بوده است. مقدار اندازه اثر تلفیق شده (608/0=d) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجایی که این مقدار در دامنه ای بین 6/0 تا 7/0 قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. همچنین، نتایج نشان می دهد متغیرهایی نظیر داشتن مبنای نظری، رویکرد تعاملی در ارایه برنامه، شدت برنامه، استفاده از راهبردهای آموزشی متنوع در ارایه، استفاده از آموزش دهندگان همتا به لحاظ آماری تاثیر معناداری بر اثربخشی برنامه پیشگیری داشته و برنامه های اثربخش تری را در تغییر نگرش دانش آموزان پدید آورده است.
برای دستیابی به برنامه های اثربخش تر در تغییر نگرش دانش آموزان بایستی متغیرهای فوق را در تدوین و اجرای برنامه ها مد نظر قرار داد.