روند تولید 2CO، پتانسیل معدنی شدن کربن خاک و ماده خشک سورگوم تحت منابع مختلف نیتروژن

اندازه گیری تنفس خاک یکی از حساس ترین شاخص های موثر بر کیفیت و کارآیی خاک است. بنابراین با هدف بررسی اثر نظام های جداگانه و تلفیقی کود اوره، کود گاوی و کود مرغی بر خروج 2‍CO خاک و برآورد پتانسیل معدنی شدن کربن و نیز تولید ماده خشک سورگوم، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1389 اجرا گردید. تیمارها شامل نبود کوددهی (شاهد)، کاربرد جداگانه کود اوره، گاوی و مرغی (به ترتیب به عنوان منبع شیمیایی و منابع آلی نیتروژن) و سه ترکیب تلفیقی 50:50 (اوره + گاوی، اوره + مرغی، گاوی + مرغی) بودند. نتایج نشان داد که بیش ترین میزان تنفس تجمعی خاک (39/141 گرم در مترمربع) و سرعت تنفس (8/3 گرم در مترمربع در روز) با کاربرد کود مرغی به دست آمد و کم ترین مقدار تنفس خاک مربوط به تیمار شاهد بود. در تیمار کود مرغی جداگانه بیش ترین میزان ماده خشک سورگوم (16/11 تن در هکتار) مشاهده گردید ولی ماده خشک تولیدی در این تیمار با تیمارهای دارای اوره اختلاف معنی داری نداشت. پتانسیل معدنی شدن کربن تحت تاثیر کوددهی قرار نگرفت. به طورکلی کود مرغی با داشتن عناصر غذایی بیش تر در مقایسه با سایر منابع کودی علاوه بر اثرهای مفید بر تنفس خاک، سبب بالا بردن میزان ماده خشک سورگوم می گردد. هم چنین، با جایگزینی کود شیمیایی در کشت سوگوم می تواند خطر آلودگی محیط زیست را کاهش دهد.