بحثی نظری در سنجش پذیری دینداری

بررسی تعهد و التزام دینی جوامع یکی از مسائل عمده جامعه شناسی دینی است که در پژوهش هایدینی مورد بررسی قرار می گیرد و هدف از آن ارائه الگویی برای تعهد دینی است که با مقیاس قرار دادن آن بتوان به سنجش دینداری افراد و جوامع پرداخت. این رویکرد مبتنی بر این پیش فرض است که اولا ارائه سنجه هایدینداری امکان پذیر است و ثانیا این سنجه ها را به نحو «ابژکتیو» می توان به کار برد. با این پیش فرض ها بود که از ابتدای قرن بیستم در غرب و از چند دهه پیش در ایران تلاش هاییبرای ارائه چنین سنجه ایاز دین شده است؛ جدا از اینکه این تلاشها تا چه حد موفق بوده، خلا مباحث عمیق فلسفی در این زمینه احساس می شود؛ مخصوصا زمانی که اکثر سنجه هایدینی ارائه شده بی گانه با دین اسلام است. در این تحقیق تلاش شده تا ابتدا با معیارهای درون دینی سنجه ایاز دینداری ارائه کنیم و با بررسی دیدگاه قیاس ناپذیری دینداری ویتگنشتاین، به این پرسش پاسخ دهیم که آیا اصولا چنین سنجه هاییمعیارهایی«ابژکتیو» هستند و یا «سابژکتیو».