شبیه سازی آبخوان دشت همدان - بهار و بررسی سناریوهای مدیریتی با استفاده از مدل PMWIN

در سال های اخیر، منابع آب زیرزمینی دشت همدان- بهار به دلیل بهره برداری بیش از حد مجاز، با افت شدیدی مواجه شده است، به طوری که در سال های 1370 تا 1388 به طور متوسط سالانه 84/0 متر افت داشته است. در این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی تاثیر عملیات مدیریتی بر وضعیت آبخوان دشت مذکور، تغییرات سطح ایستابی با استفاده از مدل PMWIN در یک دوره دو ساله (سال1384 الی 1386) با 24 دوره تنش، شبیه سازی و مدل در دوحالت ماندگار و غیر ماندگار واسنجی شد. سپس، مدل در یک دوره 12 ماهه (مهر 86 تا شهریور 87) مورد صحت سنجی قرار گرفت. مقادیر جذر میانگین مربعات در دوره واسنجی و صحت سنجی به ترتیب 2/1 و 5/1 بدست آمد. بعد از اطمینان از دقت مدل بدست آمده، از آن به منظور بررسی گزینه های مختلف مدیریتی استفاده شد. به منظور پیش بینی وضعیت آینده آبخوان دو گزینه ادامه روند فعلی بهره برداری بدون افزایش بارش و گزینه ادامه روند فعلی بهره برداری با افزایش 20 درصدی در میانگین بارش متوسط، تدوین و مدل مجددا برای پنج سال آینده (سال 1388 تا 1393) اجرا شد. نتایج بیانگر این است که در صورت ادامه روند فعلی برداشت از آبخوان حتی در صورت افزایش بارش، در دوره پنج ساله پیش بینی، سطح ایستابی همچنان افت خواهد داشت. بررسی سه گزینه حذف چاه های غیرمجاز، تغییر الگوی کشت و تغییر شیوه آبیاری، حاکی از تاثیر مثبت این عملیات بر وضعیت آینده آبخوان میباشد. از این میان گزینه تغییر شیوه آبیاری به دلیل صرفه جویی در مصرف آب، به میزان 141میلیون مترمکعب در سال، بیشترین تاثیر را بر کاهش میزان افت سطح تراز آبخوان در آینده خواهد داشت.