خصوصیات شیمیایی و غلظت برخی عناصر سنگین در پساب واحدهای صنعتی نساجی شهر یزد

در زمان حاضر پالایش و پاکسازی آبها از آلاینده ها به ویژه عناصر سنگین به شکل یکی از مسایل مهم روز در آمده است. بهره برداری روز افزون از کارخانه ها و استفاده از کودهای شیمیایی، آفت کش ها، مواد سوختی و رنگی در مقیاس عظیم، منابع مختلف آلودگی آبها را تشکیل می دهند. در نتیجه امروزه در منابع جهان بیش از 700 نوع ماده شیمیایی شناسایی شده است که اغلب آنها بسیار خطرناک می باشند.
استان یزد به عنوان یکی از مناطق خشک کشور از نظر منابع آب دارای محدودیت کیفی و کمی است. لذا بهره برداری مجدد از پسابهای صنعتی می تواند تا حدودی کمبود آب را در سطح استان جبران نماید. بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پسابهای خروجی از واحدهای صنعتی می تواند آگاهی لازم از آلاینده های موجود را ارایه نماید. اطلاع از وضعیت آلاینده ها در جلوگیری از آلودگی محیط زیست با ارایه راه کارها و همچنین چگونگی تصفیه پسابها برای بهره برداری مجدد از آن ها موثر است.
در تحقیق حاضر چهار واحد صنعتی ریسندگی و بافندگی یزد با (1) جنوب (2) درخشان (3) و تابان (4) در شهر یزد مورد بررسی قرار گرفته اند. در هر واحد صنعتی نمونه برداری از پساب به صورت ماهانه و به مدت 6 ماه انجام شده و با انتقال نمونه ها به آزمایشگاه برخی خصوصیات شیمیایی آب از جمله pH، EC، Na+، K+، Ca+2، Mg+2، So4-2. CO3-2، HCO3- و غلظت عناصر سنگین Pb، Cd و Ni در نمونه های پساب اندازه گیری گردیدند.
نتایج نشان داد که در واحد صنعتی شماره (1) غلظت کلسیم، منیزیم، کلرور بی کربنات، در واحد صنعتی شماره (2) EC، pH، غلظت کلسیم، منیزیم، کلر، سولفات و بی کربنات و در واحد صنعتی شماره (3) غلظت کلسیم، منیزیم، کلر و بی کربنات و در واحد صنعتی شماره (4) pH، غلظت کلسیم، منیزیم، کلر و بی کربنات فراتر از حد مجاز غلظت این آلاینده ها بودند. غلظت عناصر سنگین در پساب کلیه واحدهای صنعتی در نمونه های پساب کلیه واحدهای صنعتی در نمونه های پساب کمتر از حد مجاز آلاینده ها بود و پساب های واحدهای مذکور از نظر این فلزت جهت استفاده مجدد یا ورود به محیط زیست خطرساز نمی باشند.
در مجموع می توان نتیجه گیری کرد که پسابهای مذکور از نظر بعضی پارامترها از جمله غلظت کلر، سولفات، بی کربنات، کلسیم، منیزیم و pH بیش از مقادیر مجاز بوده ولی از نظر عناصر سنگین مورد مطالعه محدودیتی ندارند. بنابراین ضرورت دارد جهت بهره برداری از پسابهای مورد بررسی، تصفیه و جداسازی عناصر با غلظت های بیش از حد مجاز صورت گیرد. برای انجام تصفیه با ارایه راه حلهای مناسب جهت بهره برداری مجدد، مطالعه و بررسی بیشتری لازم است.