بررسی عوامل مالی و غیرمالی موثر بر گریز مالیاتی با استفاده از تکنیک های داده کاوی: صنعت خودرو و ساخت قطعات

مالیات به عنوان یکی از مهمترین منابع مالی دولت، نقش به سزایی در رشد اقتصادی و توزیع درآمد ایفا می کند. سازمان امور مالیاتی به عنوان متولی وصول قانونی درآمدهای مالیاتی کشور، با موضوع گریز مالیاتی مودیان مواجه می باشد. انحراف مالیات ابرازی مودیان از مالیات قطعی شده آنان، می تواند مصداقی از گریز مالیاتی باشد که به نوبه خود تاثیرات مخربی بر اقتصاد کشور وارد می کند. رویکرد سازمان امور مالیاتی جهت رویارویی با این چالش، استفاده از روش های سنتی ممیزی و زمانبر می باشد. استفاده از این رویکرد در بلندمدت موجب کاهش درآمدهای مالیاتی دولت و افزایش هزینه های آن می شود. پژوهش حاضر قصد دارد تا با استفاده از تکنیک های طبقه بندی داده کاوی، تاثیر 23 متغیر مالی و غیرمالی را بر گریز مالیاتی شرکت های بورسی فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات بررسی کند. نتایج پژوهش راهکارهایی به سیاستگزاران حوزه مالیاتی در خصوص قانونگذاری و چارچوبی را به ممیزان مالیاتی جهت رسیدگی کارا و اثربخش (خصوصا«حسابرسی مبتنی بر ریسک»)ارائه می دهد. نتایج حاصله نشان می دهند که متغیرهای «نسبت دارایی ها به درآمد خالص»، «قدر مطلق نسبت هزینه بهره به درآمد خالص» و «استقلال هیات مدیره» رابطه مستقیم و متغیرهای «نسبت سود و زیان خالص به دارایی ها» و «عملکرد شرکت (سود یا زیان) رابطه عکس با احتمال گریز مالیاتی مودیان مالیاتی دارند.