مطالعه کمی تنوع صفات مورفولوژیک پنج جمعیت Hyalomma anatolicum Acari: Ixodidae در ایران

کنه سخت Hyalomma anatolicum ناقل عوامل عفونت زای مهم حیوان و انسان است. این گونه فراوان ترین پراکندگی را در میان کنه های جنس هیالوما دارد. هیالوما آناتولیکوم ناقل بیماری انگلی حیوانی تیلریوز و بیماری ویروسی انسانی تب خونریزی دهنده کنگو کریمه در ایران است و در بیشتر مناطق کشور انتشار دارد. برخی صفات تاکسونومیک هیالوما آناتولیکوم در کلیدهای تشخیصی کنه های ایران معرفی شده، اما اندازه گیری نشده است. هدف از مطالعه حاضر شناسایی صفات مورفولوژیک با ارزش برای افتراق نمونه های نر هیالوما آناتولیکوم با سایر گونه های نزدیک به آن، با استفاده از روش های مورفومتریک است. نمونه های جمع آوری شده کنه در ابتدا با استفاده از چندین کلید شناسایی، به عنوان هیالوما آناتولیکوم تشخیص داده شدند. در مجموع نه صفت کمی و سه صفت کیفی اندازه گیری شدند. داده های به دست آمده با استفاده از SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند و در نهایت به وسیله ابزار ترسیم ماکروسکوپی از نمونه ها تصاویر قلمی تهیه شد. آزمون تحلیل واریانس یک طرفه اختلاف معنی داری را در بین بیشتر صفات کمی و نیز نواحی مورد مطالعه با یکدیگر نشان داد و تنها در پارامتر نسبت طول شیار جانبی به طول سپر بین نواحی مورد مطالعه اختلاف معنی داری دیده نشد. مشاهده پارامترهای کیفی، حضور و عدم حضور این صفات را در نمونه های مورد مطالعه مشخص کرد. دامنه و میزان تنوع کمی صفات مورفولوژیک هیالوما آناتولیکوم برای تشخیص صحیح و تهیه کلید شناسایی این گونه باید در مطالعات بعدی مد نظر قرار گیرند.