الگوی بیان ژن های درگیر در مقاومت به بیماری سپتوریوز در گندم نان

سپتوریوز برگی گندم که توسط قارچ Mycosphaerella graminicola ایجاد میشود، یکی از بیماری های مهم گندم در سراسر دنیاست. از نظر زیست محیطی بهترین روش مقابله با این بیماری، استفاده از ارقام مقاوم میباشد. ژنهای متعددی در پاسخ گیاه به پاتوژن فعال یا خاموش میشوند و یا بیان آنها افزایش یا کاهش می یابد. در این تحقیق با روش واکنش زنجیرهای پلیمراز زمان واقعی (Real time-PCR) الگوی بیان پنج توالی مربوط به ژنهای درگیر در مقاومت به بیماری سپتوریوز در گندم بررسی شد. پس از آلوده سازی گیاهان رقم مقاوم ونگشوبای و رقم حساس فلات با قارچ عامل سپتوریوز، بیان ژنهای موردنظر در یازده نقطه زمانی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفته و الگوی بیان آنها نسبت به ژن مرجع ریبوزومی 18s در زمان مشخص گردید. مقایسه توالی های مورد بررسی با توالی های پایگاه های اطلاعات توالی مشخص نمود که این توالی ها به ژنهای نئومنتول دهیدروژناز، آلفا 1-4-گلوکان فسفوریلاز، پروتئین کیناز حاوی تکرارهای غنی از لوسین، پروتئین شبهتوبی (TULP) و نرمپ (NRAMP) تعلق دارند. ژنهای آلفا 1-4-گلوکان فسفوریلاز و پروتئین کیناز حاوی تکرارهای غنی از لوسین سه ساعت پس از آلودهسازی، حداکثر بیان را پیدا میکنند و ژن نئومنتول دهیدروژناز دوازده ساعت پس از آلودهسازی بیشترین بیان را دارد. در ابتدا، رونوشتهای ژن نرمپ نیز مانند آلفا 1-4-گلوکان فسفوریلاز و پروتئین کیناز حاوی تکرارهای غنی از لوسین سه ساعت پس از آلوده سازی، حداکثر بیان را پیدا میکند ولی سپس دچار کاهش بیان شده و در روز دوم مجددا بیان آن افزایش می یابد. ژن مربوط به پروتئین شبهتوبی پس از 3 ساعت پس از آلودهسازی القا شده و به مقدار قابل توجهی میرسد، ولی اوج بیان آن سه روز پس از تلقیح است، بنابراین میتوان آن را دو اوجی نامید. نتایج نشان داد برخی ژنها در پاسخ به آلودگی گیاه توسط قارچ عامل سپتوریوز خیلی زود در رقم مقاوم القا شده و افزایش بیان معنی داری دارند، اما برخی دیگر حتی پس از چند روز پس از آلودگی افزایش بیان نشان میدهند.