بررسی برخی مختصات نحوی و آوایی گویش قاین

گویش شناسی یکی از شاخه های عملی زبان شناسی است که هدف آن گردآوری و توصیف علمی گویش ها می باشد. بررسی و توصیف گویش قاین نه تنها در زنده نگه داشتن این گویش و فرهنگ مردم این دیار نقش به سزایی دارد، بلکه می توان در برطرف کردن مشکلاتی که در فهم متون کهن فارسی وجود دارد از آن سود جست؛ زیرا این گویش و به طور کلی گویشهای خراسان ادامه ی فارسی قرون چهارم، پنجم و ششم هجری هستند که زبان مردم قاین نزدیک و شبیه به زبان هراتیان بوده که نشانه ی حفظ هویت ملی است. در برخی روستاهای قاین لهجه هایی وجود دارد که بسیار به زبان پهلوی نزدیک است. در این مقاله سعی شده است که پس از آشنایی مختصری با شهر قاین، برخی از مختصات نحوی و آوایی این گویش بررسی شود که در آن به صرف افعال در سه زمان گذشته، حال و آینده و همچنین تغییرات آوایی برخی واژگان پرداخته شده است. برای زمان گذشته هفده نوع فعل، برای حال سه نوع و برای آینده شش نوع فعل را در این گویش می توان بازشناخت که به تفصیل گونه های لازم و متعدی آن شرح داده شده است و مشاهده خواهد شد که برخی از زمان های افعال در فارسی معیار، متروک شده اند. امید تا گامی هر چند ناچیز برای حفظ هویت و اصالت این گویش برداشته شود.