شناسایی خاستگاه های تولید توفان های گرد و غبار در خاورمیانه با استفاده از سنجش از دور

در سال های اخیر، وقوع پدیده توفان گرد و غبار در منطقه ی خاورمیانه در حال افزایش است. این توفان ها می توانند اثرات جدی روی سلامت افراد، فرسایش خاک، بیابان زایی و حمل و نقل و غیره داشته باشند. اولین گام در جهت مطالعه ی این توفان ها، تعیین خاستگاه های آن ها در منطقه ی خاورمیانه می باشد. در این مقاله از داده های ماهواره ای برای این مهم استفاده می شود و یک روش جدید ترکیب رنگی کاذب (FCC) از طریق ترکیب شاخص های مشهور بارزسازی و شناسایی گرد و غبار مثل شاخص NDDI، D، BTD2931 و BTD3132 توسعه داده می شود. داده های ماهواره ای استفاده شده شامل 28 تصویر سنجنده ی MODIS طی سال های 2008 و 2009 می باشد. روش مناسب FCC برای بارزسازی گرد و غبار، استفاده از شاخص D، BTD3132 و NDDI به ترتیب برای باندهای R، G و B تعیین شد. با ساخت ترکیب رنگی برای 28 تصویر MODIS و تعیین خاستگاه های گرد و غبار مختلف در هر تصویر، حدود 420 خاستگاه تولید گرد و غبار مختلف در منطقه ی خاورمیانه شناسایی شد. نتایج این شناسایی نشان داد که سهم کشورهای عراق، سوریه، عربستان سعودی، ایران، اردن و ترکیه در تولید توفان گرد و غبار در خاورمیانه به ترتیب 2/39، 23، 5/14، 8/13، 7/5 و 8/3 درصد می باشد و کشورهای عراق و سوریه بیش از 60 درصد گرد و غبار منطقه ی خاورمیانه را تولید می کنند. هم چنین ترکیب نقشه ی خاستگاه های تولید گرد و غبار با نقشه-های NDVI، توپوگرافی و زمین شناسی منطقه نشان داد که عموما خاستگاه ها در مناطق دارای پوشش گیاهی ضعیف، ارتفاع کمتر از 400 متر و سطح خاک سخت نشده واقع شده اند. سپس با ایجاد یک نقشه معرف تراکم نواحی تولید گرد و غبار در خاورمیانه، مشخص شد که مناطقی در غرب عراق و شرق سوریه عامل های اساسی تولید گرد و غبار در خاورمیانه می باشند.