بررسی بعضی از خواص بیوفیزیکی دانه های آفتابگردان روغنی در استان گلستان

شناخت خواص بیوفیزیکی دانه های روغنی به ویژه دانه آفتابگردان درطراحی تجهیزات فرایندهای جابجایی، خشک کردن، جداسازی، پوست گیری، انتقال، ذخیره سازی (انبارمانی)، دستگاه های استخراج روغن و دیگر فرایندها نقش اساسی ایفا می کند. در این تحقیق خواص بیوفیزیکی و شیمیایی دانه های آفتابگردان روغنی سه واریته پروگرس، هایسان33 و یوروفلور که از چهار مکان علی آباد، گلیداغ، کلاله وکالپوش واقع در استان گلستان نمونه گیری شده اند و شامل ابعاد محوری، میانگین حسابی قطر، میانگین هندسی ابعاد (قطر معادل)، ضریب کرویت، مساحت سطح، دانسیته واقعی، دانسیته ظاهری، تخلخل، وزن هزاردانه، حجم بر حسب کره کشیده، مقدار رطوبت، مقدار پوسته، مقدار مغز دانه، مقدار فراوانی دانه ها در سه اندازه بزرگ، متوسط و کوچک، میزان روغن دانه کامل، مغز دانه و پوسته آن می باشند، با استفاده از روش های استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادکه طول دانه های آفتابگردان از800/8 تا 987/10 و میانگین هندسی ابعاد (قطر معادل) از651/4 تا 979/5 میلیمتر متغیر می باشند که در این صفات کمترین اعداد مربوط به رقم یوروفلور گلیداغ و بیشترین آنها مربوط به رقم پروگرس کلاله می باشد. نتایج تجزیه واریانس مربوط به ویژگی های ثقلی دانه همگی در سطح 1 درصد معنی دار بودند. میزان دانه های بزرگ (ضخامت بزرگتر از75/3 میلیمتر) از6/3 (هایسان33 علی آباد) تا 5/28 درصد (پروگرس کلاله) و میزان پوسته دانه ها از 8/25 (هایسان33 علی آباد) تا 8/28 درصد (هایسان33 کلاله) تغییر کردند. در نهایت با توجه به اثر رقم و مکان بر ویژگی های دانه آفتابگردان می توان نسبت به تفکیک نمونه ها بر اساس رقم و مکان به هنگام ورود به کارخانجات استخراج روغن اقدام نمود.