بررسی رابطه بین شکل های شیمیایی مس و جذب آن توسط گیاه سویا در چند خاک آهکی استان فارس

تعیین شکل های شیمیایی مس، یکی از روش های بررسی دقیق تر وضعیت این عنصر در خاک است. مطالعه روابط بین شکل های شیمیایی و ویژگی های خاک به توصیف هرچه بهتر تغییرات شیمیایی مس در خاک کمک می کند. در این پژوهش، تعداد 10 نمونه خاک از عمق 30-0 سانتی متری نقاط مختلف استان فارس با دامنه وسیعی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی برگزیده شد و پس از آماده سازی خاک ها، شکل های مختلف شیمیایی مس در خاک به روش عصاره گیری دنباله ای اندازه گیری گردید. فراوانی شکل های شیمیایی مس در این خاک ها به ترتیب زیر بودند: 48 درصد = شکل تتمه <28 درصد = اکسیدهای آهن کریستالی < 13 درصد = مس متصل به مواد آلی < 6 درصد = اکسیدهای آهن بی شکل < 5 درصد = مس کربناتی < ناچیز = اکسیدهای منگنز = تبادلی. قسمت هوایی گیاه سویا بعد از 8 هفته برداشت گردید. با اندازه گیری غلظت (CuC) و جذب کل مس (CuU) در اندام هوایی سویا، مشاهده شد که از شکل های بالا، شکل های آلی (CuOM) و کربناتی (CuCa)، بیش ترین همبستگی را با مس در اندام هوایی سویا داشتند (سطح احتمالی 1 درصد) و این شکل ها با غلظت های مس استخراج شده به وسیله دو عصاره گیر DTPA و EDTA همبستگی مثبت معنی دار (سطح احتمالی 1 درصد) نشان دادند. مقایسه بین شکل های مختلف شیمیایی مس، نشان داد که شکل آلی با شکل کربناتی همبستگی مثبت معنی دار داشت. به علاوه، شکل متصل به اکسیدهای آهن بی شکل (CuAFe) با تمام شکل ها به جز شکل های آلی و کربناتی همبستگی مثبت معنی دار نشان دادند. بیش ترین همبستگی بین شکل های مختلف، نیز بین شکل متصل به اکسید آهن بی شکل و شکل متصل به اکسید آهن کریستالی به دست آمد.