سیر تکامل پزشکی و داروسازی در دنیا1 از بین النهرین تا جندی شاپور

مورخان؛ دوران تکامل علوم و از آن جمله علوم پزشکی و داروسازی را به سه عصر باستانی (Antiquity)، میانه (Middle Age) و جدید (Modern Europe) تقسیم نموده اند. دوره اول موسوم به عصر پارینه سنگی، کلیه ادوار پیش از تمدن بشری یا دوره غار نشینی و قبل از میلاد مسیح را در بر می گیرد. دوره دوم عصر موسوم به قرون وسطی محدوده ای تا حدود قرن شانزدهم را پوشش می دهد. عصر سوم نیز دوره تکامل و ترقی اروپای جدید و پیدایش امریکا بوده که از قرن 17 به بعد و تا به امروز را شامل می شود. امر درمان بیماران و پرداختن به حرفه داروسازی و پزشکی در عصر باستان و دوره پس از آن و شاید تا عصر ابوعلی سینا پزشک نامدار ایرانی، در مراکز علمی چون حوزه دانشگاهی جندی شاپور به صورت انفرادی و به تنهایی توسط فرد عالمی به نام حکیم صورت می گرفته است. دانشگاه و بیمارستان معروف به جندی شاپور در ایران نخستین مرکز آموزش پزشکی کلاسیک، فلسفه، الهیات، و نجوم در محدوده قرون 6 و 7 در اواخر دوره باستان بوده است. این مرکز علمی در واقع آغازگر حرفه ای شدن درمان و خروج آن از حیطه رفتار تجربی و سنتی ساحران و راهبان کلیساها می باشد. مجموعه این پژوهش در تاریخ پزشکی، به دلیل طول مطلب و تفاوت اعصار به دو بخش مجزا تقسیم و تقدیم تاریخ پژوهان علم پزشکی شده است. مقاله اول، بین النهرین تا جندی شاپور را در برمی گیرد و مقاله دوم جندی شاپور تا اروپای جدید را تحت پوشش قرار می دهد.