تاثیر مدیریت سطح ایستابی بر کمیت و کیفیت زهآب خروجی از زهکش های زیرزمینی

نگرانی در مورد آلودگی نیتراتی آب های سطحی و سیستم های پایین دست سبب توسعه سیستم های مدیریت آب کشاورزی با هدف کاهش تلفات نیترات در زهآب زهکشی زیرزمینی با استفاده از آبیاری زیرسطحی از طریق خطوط زهکشی موجود، در طول فصل رشد و کنترل زهآب ها خارج از فصل رشد شد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر زهکشی کنترل شده بر مقدار زهآب خروجی و تلفات نیترات از طریق شبیه سازی یک مدل فیزیکی به شرایط نسبتا واقعی مزرعه است. طرح شامل شش تیمار، یک تیمار زهکشی آزاد(FD) با خروجی زهکش در عمق 80 سانتی متری از سطح خاک و دو تیمار زهکشی کنترل شده (CD1، CD2) بود. سطح ایستابی در زهکش های کنترل شده به ترتیب در عمق 45 و 25 سانتی متری از سطح خاک بود. هر یک از تیمارهای زهکشی دارای دو سطح اعمال کود نیترات(اوره) N1 (100درصد) و N2 (50 درصد) بود. نتایج نشان داد از نظر مقدار زهآب خروجی، بین تیمارهای زهکشی تفاوت معنا داری وجود دارد(0001/0> P، 42/45=F). تیمارهای زهکش کنترل شده(CD1 و CD2) در مقایسه با تیمار FD، به ترتیب 9/57 و 5/80 درصد حجم زهآب را کاهش دادند و تیمار CD2 در مقایسه با تیمار CD1 مقدار زهآب را 8/53 درصد کاهش داد. در سطح 100 درصد اعمال کود نیترات، زهکش های کنترل شده(CD1 و CD2) در مقایسه با تیمار زهکشی آزاد(FD) تلفات نیترات را به ترتیب 8/55 و 5/82 درصد کاهش دادند. در سطح 50 درصد اعمال کود نیترات، کاهش تلفات نیترات از زهکش های کنترل شده به ترتیب 3/30 و 4/70 درصد بود. زهکشی کنترل شده نقش موثری در بهبود کاهش مواد مغذی در خاک و کاهش خروج نیترات دارد.