ارزیابی مقاومت به بیماری زنگ زرد در برخی لاین های پیشرفته گندم

فاکتورهای بیماریزایی سه جدایه زنگ زرد گندم Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مناطق اردبیل، زرقان و ساری با استفاده از ارقام افتراقی و متمایز کننده زنگ زرد تعیین شد. به منظور ارزیابی مقاومت به زنگ زرد، 44 لاین پیشرفته گندم همراه با رقم بولانی به عنوان شاهد حساس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و در مرحله گیاهچه ای در گلخانه با پاتوتیپ های 6 E 6A+، 6 E 150A+ و 198 E 150A+ به طور جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. اجزای مقاومت شامل دوره کمون و تیپ آلودگی ثبت شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاین های گندم برای هر دو صفت تیپ آلودگی و دوره کمون اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. در تجزیه کلاستر، لاین های شماره 16، 18، 20، 22، 29، 30، 31، 40، 41، 42، 43 و 44 که در یک گروه قرار گرفتند نسبت به همه پاتوتیپ ها مقاومت کامل نشان دادند و با احتمال زیاد دارای ژن (های) مقاومت از نوع گیاهچه ای هستند. می توان از این لاین های دارای مقاومت مرحله گیاهچه ای در برنامه های به نژادی در کنار ژن های مقاومت مرحله گیاه کامل استفاده کرد. در بررسی ژنتیک مقاومت، با مقایسه واکنش این لاین ها و لاین های ایزوژنیک نسبت به جدایه ها، احتمال وجود برخی ژن های مقاومت در لاین ها تفسیر شد.