ارزیابی روابط تجربی و مدل های هوش مصنوعی ارائه شده برای محاسبه ضریب پخش طولی آلودگی در رودخانه ها

فرآیند پخش آلودگی در رودخانه ها بسیار پیچیده است. یکی از پارامترهای بسیار مهم در شبیه سازی انتقال آلودگی در رودخانه ها ضریب پخشیدگی می باشد. معادله حاکم بر انتقال آلودگی در آبراهه ها، معادله انتقال پخش (ADE) می باشد. در گسترش مدل های عددی برای شبیه سازی انتقال آلودگی در مجاری روباز علاوه بر حل عددی معادله حاکم ADE نیاز به محاسبه ضریب پخشیدگی نیز می باشد. هرقدر دقت پیش بینی و محاسبه این پارامتر بیش تر باشد دقت مدل های عددی نیز بیش تر می شود؛ به دنبال آن برنامه ریزی برای مدیریت بهینه بهره برداری از منابع آب با دقت بیش تری صورت می گیرد. برای تخمین ضریب پخش آلودگی فرمول های تجربی فراوانی ارائه شده است. این فرمول ها و مدل ها به دلیل این که پدیدآورندگان آن ها به خاطر ساده سازی هایی که در مرحله مدل سازی صورت می گیرد و از بعضی از عواملی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم در پدیده تاثیر دارند صرفه نظر می نمایند؛ بنابراین نتایج آن ها همواره قطعیت ندارد. به همین خاطر محققین به استفاده از روش های هوش مصنوعی روی آورده اند. انواع فرمول ها و مدل های گسترش داده شده (معادلات تجربی و مدل های هوش مصنوعی) نیاز است که برای یک نمونه واقعی از انتشار آلودگی در رودخانه مورد ارزیابی قرار گیرند. در این تحقیق برخی از مشهورترین فرمول های تجربی و مدل های هوش مصنوعی ارائه شده جمع آوری شده و در ادامه با استفاده از روش روندیابی به محاسبه ضریب پخش برای دو رودخانهSevern و Narew پرداخته شده است. از میان روابط تجربی رابطه هایی که توسط کاشفی پور و همکاران ارائه شده دارای دقتی در حدود دارد و مدل های هوش مصنوعی دارای دقتی به مراتب بهتر که حداقل دقتی برابر دارند؛ بنابراین مدل های هوش مصنوعی تربیت شده دارای دقت بسیار مناسب تری می باشند.