الگوی جامع تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی ایران

با نگاهی گذرا به عملکرد پژوهشگاه های دولتی ایران در سالهای گذشته می توان دریافت که علی الرغم توانمندی های فراوان در توسعه فناوری،بسیاری از آنها در امر تجاری سازی فناوری ناموفق عمل نموده اند. از این رو هدف اصلی این تحقیق، ارایه الگویی جهت تبیین تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی و ارایه توصیه ها و ملاحظاتی به مدیران و سیاست گذاران فعال در عرصه توسعه علم و فناوری کشور جهت افزایش موفقیت تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های کشور می باشد.به همین سبب در این تحقیق پس از مروری گذرا بر ادبیات تحقیق و طبقه بندی برخی از الگوهای تجاری سازی ارایه شده در حوزه مدیریت فناوری، با انجام بیست و چهار مطالعه موردی در شش پژوهشگاه دولتی ایران،الگویی برای تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی ارایه شده است.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که الگوی تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی دارای چهار عنصر: مراحل و فعالیتهای تجاری سازی، ذی نفعان درون سازمانی و برون سازمانی و نیز عوامل نقش آفرین درون سازمانی و برون سازمانی اثر گذار بر فرایند تجاری سازی فناوری می باشد.فرایند تجاری سازی نیز شامل پنج مرحله اصلی و چهارده مرحله فرعی یا گام تجاری سازی است که این گامها در درون مراحل اصلی قرار داشته و به ترتیب طی می شوند. علاوه براین،در طی هر گام تجاری سازی، هشت فعالیت امکان دارد که صورت گیرد که در این بین، فعالیتهای توسعه و مستند سازی فناوری، مذاکره و لابی گری با ذی نفعان و نیز هماهنگی و اتخاذ تصمیم از اهمیت بسیار بیشتری نسبت به سایر فعالیتها برخوردار می باشند. درنهایت، برای موفقیت فرایند تجاری سازی در پژوهشگاه های دولتی لازم است مسئولین و مجریان طرح های توسعه فناوری به فعالیتهای چون چانه زنی و فنون مذاکره با ذی نفعان تسلط داشته و ضروریست که تمامی ذی نفعان درون سازمانی در فرایند تدوین و تصویب آیین نامه های تجاری سازی در پژوهشگاه های دولتی مشارکت داشته باشند.