شناخت نقش بیماران در تقاضای القایی از دیدگاه صاحب نظران؛ یک مطالعه کیفی

تقاضای القایی، تقاضایی است که با بهره گیری از مزیت اطلاعاتی بیشتر نسبت به بیماران انجام می شود و مراقبت بیش از حد با ارزش مشکوک ارایه می شود. پس زمینه برای فرضیه تقاضای القایی، فرض اطلاعات نامتقارن بین پزشک و بیمار است. بیمار تخصص کافی برای ارزیابی میزان و کیفیت خدمات عرضه شده ندارد. آنها به ندرت می دانند که چه خدمات پزشکی و به چه میزانی نیاز دارند. در واقع بیماران به واسطه عللی می توانند بر القای تقاضا تاثیر بگذارند. آنها خواسته ها، آرزوها و تمایلات نامحدودی نسبت به خدمات دارند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش بیمار در پدیده تقاضای القای با استفاده از تجربیات صاحبنظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.
روش تحقیق به شیوه کیفی می باشد. از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش مشتمل بر افرادی بودند که در این زمینه مطلع بوده و دارای تجربه باشند و به عنوان صاحبنظر شناخته شده باشند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شده و تا اشباع داده ها ادامه یافت. تعداد 17 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. معیارهایی مانند «موثق بودن اطلاعات»، «قابل اعتماد بودن» و «قابل تثبیت بودن» داده ها در نظر گرفته شد. به مصاحبه شوندگان اطمینان داده شد که نامی از آنها برده نمی شود و تمامی اطلاعات آنها محرمانه باقی خواهد ماند. از روش تجزیه و تحلیل موضوعی برای تحلیل داده ها استفاده گردید.
در این پژوهش، براساس تحلیل موضوعی انجام شده 5 موضوع اصلی و 7 زیر موضوع استخراج شد که تجارب صاحبنظران در رابطه با نقش بیماران در تقاضای القایی می باشد. در این مطالعه 5 موضوع اصلی تقاضای غیر صحیح بیمار از پزشک، اعتماد بیش از حد بیمار به پزشک، تمایل بیمار به استفاده بیشتر از خدمات رایگان و بدون فرانشیز، عدم آگاهی بیمار و دسترسی آزادانه بیماران به پزشکان بدست آمد. هر کدام از این موضوعات نیز دارای زیر –موضوعاتی بودند. نتایج این پژوهش در مورد نقش بیماران در تقاضای القایی به سیاستگذاران بخش سلامت کمک می کند تا بیماران و علل مرتبط به آنها را نیز در برنامه ریزی های کلان خود درمورد تقاضای القایی مدنظر قرار دهند.