بررسی عوامل خطر پنوموتوراکس در نوزادان بستری شده تحت ونتیلاسیون در بخش مراقبت های ویژه نوزادان

پنوموتوراکس شایعترین سندرم نشت هوای ریوی بوده و در دوران نوزادی از هر دوره ای از زندگی رایجتر است. تهویه مکانیکی با فشار مثبت یکی از شایعترین علل این وضعیت است. هدف این مطالعه بررسی عوامل خطر پنوموتوراکس در نوزادان بستری شده تحت ونتیلاسیون در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان بعثت سنندج بود.
این مطالعه به صورت مورد-شاهدی لانه گزیده انجام شد. گروه مورد، نوزادان دچار پنوموتوراکس تحت ونتیلاسیون در فاصله فروردین تا اسفند1391 بودند. گروه شاهد، نوزادان تحت ونتیلاسیون بدون پنوموتوراکس با زمان بستری نزدیک به گروه مورد بودند. 31 مورد و62 شاهد انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از وضعیت این نوزادان با استفاده از پرونده پزشکی و حافظه دستگاه ونتیلاتور در 24 ساعت گذشته انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون های کای دو و فیشر برای متغیرهای کیفی، من ویتنی یو برای متغیر های کمی و تحلیل با رگرسون لجستیک جهت کنترل عوامل مخدوش کننده مورد تحلیل قرار گرفتند.
3/61% از نوزادان مبتلا به پنوموتوراکس، پسر و7/38% دختر بودند. 3/61% از این نوزادان به روش سزارین و 7/38% به روش واژینال متولدشده بودند. میانگین سن حاملگی آنان 32 هفته و میانگین وزن تولدشان 1819 گرم بود. پنوموتوراکس در 74% از موارد در سمت راست، 13% در سمت چپ و 13% دوطرفه بود. بیماری غشای هیالن (HMD) شایعترین بیماری زمینه ای (2/74%) در نوزادان دچار پنوموتوراکس بود. 38% از نوزادان تحت تهویه کنترل فشاری (Pressure Controlled) در مقایسه با 1/7% از نوزادان تحت تهویه اجباری متناوب همزمان شده (SIMV) دچار پنوموتوراکس شدند که تفاوت معنی داری داشتند (03/0=p). پارامترهای تهویه ای مرتبط با افزایش خطر پنوموتوراکس شامل دفعات بالای تنظیم ونتیلاتور (001/0>p)، فشار حداکثر دمی بالا (001/0>p)، فشار مثبت انتهای بازدمی بالا (029/0=p) و فشار متوسط راه هوایی بالا (001/0>p) بودند.
به طور کلی می توان گفت عوامل خطر پنوموتوراکس در نوزادان تحت ونتیلاسیون در تحقیق ما مشابه سایر مطالعات است. یافته های ما نشان داد که تهویه کنترل فشاری (Pressure Controlled)، دفعات بالای تنظیم ونتیلاتور، افزایش فشار حداکثر دمی، فشار مثبت انتهای بازدمی و فشار متوسط راه هوایی عوامل خطر عمده پنوموتوراکس در نوزادان تحت ونتیلاسیون هستند. اجتناب از تغییر مکرر تنظیمات ونتیلاتور و کاهش پارامتر های ذکر شده در حدی که برای تامین اکسیژن رسانی به ریه کافی باشد، جهت پیشگیری از پنوموتوراکس ضروری است.